بررسی رنگ در معماری   به تفکیک :

رنگ یکی از اجزای اصلی در طراحی و ساخت مبلمان داخلی است. امروزه اهمیت صنعت مبلمان بعنوان یکی از مهمترین جلوه های معماری داخلی برای همگان روشن و آشکار است. طبیعی است که نوع طراحی و ساخت مبلمان در جنبه های مختلف زندگی انسان تاثیر عمیقی خواهد گذاشت. از این رو شناخت ابعاد مختلف طراحی مبلمان داخلی از جنبه روانشناسانه تا مسائل فنی و مهندسی کاملا ضروری به نظر می رسد و از میان مباحثی که در این بررسی شناخت آن لازم و اجتناب ناپذیر است. عامل رنگ است. رنگها زندگی را زنده می کنند. جاندارند و قابل لمس اند و به عنوان زبان دیداری احساسات انسان به کار می روند. رنگ و ترکیب های آن واکنش و احساسات مختلفی را در افراد بر می انگیزد. بعضی از رنگها احساس آرامش و برخی دیگر احساس هیجان می افزایند. بعضی حس اعتماد و تفاهم را زنده می کنند و برخی حس وحشت و ناامنی، به عنوان مثال در یک شرکت تجاری، با استفاده از رنگهای پخته و هماهنگ می توان محیط کار را چنان آراست که حسی از اعتماد و احترام را در مشتریان ایجاد کند و یا برعکس. اتاق انتظار یک پزشک را با به کار بردن رنگهای قرمز و نارنجی به محیطی بدل کرد که بجای حس آرامش، حس اضطراب و نگرانی را افزایش دهد.

بحث ما در این مقاله راجع به نوع و جنس مواد رنگها و کاربری آنها از لحاظ فیزیکی و شیمیایی نیست. بلکه قصد آن است که در مورد انتخاب صحیح نوع رنگ و ترکیب انواع رنگها با سایه های آن در محیط کار و زندگی صحبت کنیم. هر محصول و یا سازه تولیدی در انتها نیاز به رنگ آمیزی دارد که بسته به نوع مصرف و سلیقه استفاده کننده رنگ آن تعیین می گردد. چرا که نوع رنگ هر محصول خود نمایانگر نوع مصرف و مصرف کننده، مد، سبک خاص تولید، درجه اهمیت آن محصول و غیره می باشد. متاسفانه امروز این مساله مهم در صنعت مبلمان و صنایع چوب با بی توجهی مواجه گردیده است. بنابراین نیاز به شناخت رنگها، با توجه به اینکه همه ما خواسته و ناخواسته تحت تاثیر جاذبه رنگ ها هستیم در زندگی امروز بیش از پیش احساس می گردد. آشنایی با رنگ ها و ترکیب آنها نه فقط یک هنر است، بلکه علمی است جامع و گسترده که از قوانین ویژه ای پیروی می کند. قوانینی مانند: تضاد، هماهنگی، سایه روشن و ... هماهنگی رنگ ها مثل هماهنگی نت های موسیقی است. همانگونه که ترکیب صحیحی از نت ها می تواند آهنگی گوش نواز بیافریند، ترکیبی از رنگ های مناسب و هماهنگ نیز می تواند یک اثر نقاشی و یا طرح گرافیکی چشم نواز خلق کند. به همین طریق یک طراح داخلی ساختمان نیز، هماهنگی فضای ساختمان را در هماهنگی رنگها با سایر اجزای ساختمان جستجو می کند. شناخت رفتارها، شخصیت ها و توانایی های رنگ بسیار پیچیده ولی قانونمند است. تنوع رنگها، سر به میلیون ها می زند. اما اگر بتوان این تنوع را دسته بندی و تحلیل کرد آنگاه این مجموعه بی شمار رام تر و قابل دسترس تر می شود. نکته دیگر آن است که تمامی رنگهای موجود در طبیعت در واقع از چند رنگ اصلی به وجود آمده اند که در جای خود به آن خواهیم پرداخت. ترکیب بندی های متفاوتی به صورت تک رنگ منوکروم، دو رنگ ، سه رنگ، و حتی چهار رنگ و ... وجود دارد که شناخت کامل از تمامی این عوامل طراح را در پیشرو اهدافش یاری می کند. چرخه رنگ تعداد رنگها قابل شمارش نیست. اما تمامی رنگها از ترکیبی از سه رنگ اصلی آبی، زرد، قرمز و یا از این سه با یکدیگر می آفریند و یا به وسیله دو رنگ سفید و سیاه، روشن تر و تیره تر، یا زنده تر و مرده تر حاصل می شوند.
از ترکیب مستقیم رنگهای اصلی درجه اول رنگهای درجه دوم یعنی نارنجی، سبز و بنفش بوجود می آیند. رنگهای جدید به مثابه تلاش رنگهای اصلی برای نزدیک شدن به یکدیگر از ترکیبهای غیر منظم و نابرابر رنگهای اصلی، رنگهای جدیدی به وجود می آید که رنگهای درجه سوم خوانده می شوند. مجموعه این رنگها، یعنی 12 رنگ حاصله دایره رنگ را تشکیل می دهند که اگر این مجموعه را بشناسید می توانید با آن از سراسر دنیای رنگ بگذرید و حتی زوایای ناشناخته آن را کشف کنید.
با توجه به این که رنگها نقش تعیین کننده ای در انتقال مفاهیم ایفا کنند بنابراین در نمایشگاه ها عناصر رنگی می توانند توجه اشخاص را به خود جلب کنند از این رو در این فضاها به تضاد رنگی شدیدی نیاز است و به همین خاصر در طراحی آن ها باید طیف گسترده ای از رنگها و خلوص آن ها در نظر گرفته شود.
در مجموع استفاده از رنگهای نافذ در نمایشگاه ها بسیار تاثیر گذار بوده و عموما رنگهای قرمز، نارنجی، زرد طبیعتی محرک تر و مهیج تر نسبت به آبی، سبز و بنفش دارند و وقتی که رنگهای قرمز ، زرد و آبی به نسبت های برابر با هم بکار روند قرمز دارای بیشترین نفود و پیش رونده خواهد بود در صورتی که زرد و آبی پس رونده و نفوذ زرد نسبت به آبی بیشتر است.
با استفاده از رنگهای قوی و روشن که با محیط خود دارای تباین است، می توان به خلق کانون های توجه مبادرت ورزید ولی در صورتی که زمینه دارای رنگ های روشن و قوی باشد می توان از نوارهای رنگی یا نورهای فلورسنت یا حتی ایجاد تضاد سیاه و سفید استفاده کرد. این نکته باید همیشه مد نظر قرار گیرد که مهم ترین عامل برای ایجاد کانون توجه تضاد یا تباین رنگ می باشد که به آن کنتراست نیز می گویند.
در فضاهای نمایشگاهی پس از کنتراست دومین عامل ایجاد کانون توجه، نورپردازی مناسب و ایجاد نورهای رنگی و حرکت دادن آن ها می باشد.
با به کارگیری مناسب رنگها، می توان قطعات مجزای یک محصول را به گونه ای رنگ آمیزی کرد که از نظر بصری فرمی واحد را برای محصول القاء کند و یا برعکس قطعات را بیش از آنچه که هست مجزای از یکدیگر نشان دهند که با قوت بخشیدن و یا ضعیف کردن خط مرزی بین دو سطح رنگی می توان به این نتایج دست یافت. در نمایشگاهها و فرشگاهها نیز در بعضی موارد هویت سازمانی، نقش اصلی را در انتخاب به کارگیری رنگ ایفا می کند به همین خاصر طراحان و دکورسازان باید با نمادهای رنگی مراکز مختلف آشنائی داشته باشند و برمبنای آن طرح های خود را ارائه و اجرا نمایند. همانطور که می دانیم بعضی از فروشگاههای زنجیره ای پوشاک، مواد غذایی، بهداشتی، صنعتی و ... رنگی خاص را برای معرفی و شناساندن محصولات خود انتخاب می کنند بعنوان مثال برای جلب نظر مشتری از رنگ قرمز و زرد خالص در محیط فروشگاه استفاده می شود البته لازم بذکر است که شیوه های اصلی ترکیب بندی رنگ در فضاهای فروشگاهی و نمایشگاهی نیز اعمال شود.
همانطور که در فضاهای نمایشگاهی نور می تواند نقش مهم و اساسی ایفا نماید در فضاهای فروشگاهی نیز نورپردازی مناسب جلوه گر رنگها و نقشهای محصولات و محیط خواهد بود.
رنگها اغلب معانی متفاوتی از فرهنگهای مختلف دارند. با این وجود امروزه دانشمندان عموما موارد ذیل را در مورد رنگها پذیرفته اند. چنانکه این مفاهیم کلیدی مقبولیت عام یافته است. در ادامه به اجمال راجع به برخی رنگهای اصلی و خصوصیات آنها صحبت شده است:سیاه:
سیاه رنگ اقتدار و توانایی است و در لباس بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد زیرا افراد در لباسهای سیاه لاغرتر به نظر می رسند. این رنگ همچنین فرمانبرداری و تبعیت را می رساند؛ بهمین دلیل کشیش ها لباس مشکی می پوشند تا فرمانبرداری و تسلیم خود را نسبت به خدا نمایش دهند. بعضی متخصصین لباس اعتقاد دارند که زنی که لباس سیاه می پوشد فرمانبرداری از مرد را به نمایش می گذارد. لوازم پیرامون محل کار یا منزل اگر مشکی باشد می تواند بیش از حد اغراق انگیز فرض شده و باعث شود صاحب آن شیطانی یا منزوی به نظر برسد. رنگ سیاه، رنگ زرد، نارنجی، قرمز و قهوه ای روشن را بخوبی نمایش می دهد و برای دکوراسیون مناسب است.

سفید:
رنگ سفید تاکید بر پاکی و صداقت را می رساند چنانکه عروسان بدین منظور لباس سفید می پوشند. این رنگ نور را منعکس می سازد و بعنوان رنگ تابستانی شناخته می شود. سفید در دکوراسیون، لباس و لوازم رایج است زیرا روشنی و شفافیت لازمه طبیعت است و با تمامی رنگهای دیگر همخوانی دارد. البته رنگهای روشن خصوصا سفید، کثیفی و لکه ها را بیشتر نمایان می کند و بنابراین نسبت به رنگهای دیگر برای تمیز نگه داشتن سخت تر است. پزشکان و پرستاران برای رعایت نظافت لباس سفید به تن می کنند. رنگ سفید به لحاظ واضح کردن جزئیات محصولات و لوازم برای دکوراسیون مناسب است.

قرمز:
موثرترین رنگ به لحاظ روانی است، رنگ قرمز ضربان قلب را سریعتر و تنفس را شدیدتر می کند. قرمز رنگ عشق است و لباسهای قرمز بیشتر مورد توجه قرار گرفته و باعث می شود تا صاحب آن جلب توجه کند. این رنگ از آنجایی که رنگ تندی است در قالب پوشش و لباس در مذاکرات و مباحثات برای افراد کارا نخواهد بود. دکوراتورها می گویند از آنجایی که قرمز جلب توجه می کند استفاده آن در مواردی نیاز می شود.

صورتی:
صورتی که عاشقانه ترین رنگ محسوب می شود آرامش بخش تر از رنگ قرمز است. تیمهای ورزشی گاه رخت کن تیم مقابل را به رنگ صورتی روشن در می آورند تا رقیبشان انرژی خود را از دست بدهد.

آبی:
آبی رنگ آسمان و دریا و یکی از رایج ترین رنگهاست. این رنگ عکس العملی کاملا عکس قرمز ایجاد می کند. آبی، صلح آمیز و آرام بخش است و باعث می شود تا بدن مواد شیمیایی آرامش بخش تولید کند، بنابراین غالبا در اتاق خواب استفاده میشود. آبی می تواند سرد و افسرده کننده نیز باشد.
مشاوران لباش پوشش آبی را برای مصاحبه های کاری پیشنهاد می کنند زیرا که نمایانگر صداقت است. مردم در اتاقهای آبی کارآتر هستند. مطالعات نشان می دهد که وزنه بردارن در محیطها آبی وزنه های سنگین تری بلند می کنند.

سبز:
در حال حاضر جزء رایج ترین رنگ برای دکوراسیون به شمار می رود و نشانه طبیعت است. رنگ سبز باعث جلوه گری رنگ چوب می شود. سبز روشن راحت ترین رنگ برای چشم است و میتواند دید را تقویت کند. طیف های سبز رنگهایی آرام و نیروزا هستند چنانکه افراد در پشت پرده صحنه های تلویزیونی در اتاقهای سبز منتظر می مانند تا آرامش داشته باشند. بیمارستانها نیز بدلیل اینکه بیماران از آرامش برخوردار باشند، اغلب از رنگ سبز استفاده می کنند. سبز تیره نشانه نیرومندی، پایداری و ثروت است.
زرد:
اولین خصیصه رنگ زرد ایجاد توجه است و تقریبا در تمامی اخطارهای جاده ای و محیطی به صورت تابلو از زمینه های زرد استفاده می شود. زرد در حالیکه رنگی روشن بینانه تصور می شود، اما آرام بخش نیست و افراد آرامش خود را در اتاقهای زرد از دست می دهند همچنین کودکان در احاطه رنگ زرد بیشتر گریه خواهند کرد. این رنگ سخت ترین رنگ برای چشم است که می تواند باعث اذیت گردد. البته زرد تمرکز را تقویت می کند و متابولیستم بدن را شدت می بخشد.

نقش رنگ در معماری
یکی از ملاحظات روانشناختی رنگکه در کاربرد هنری رنگ اهمیت دارد ، بررسی تأثیر متقابل رنگ ها است . جلوه یا اثرهر رنگ در جوار رنگ دیگر تغییر می کند هر رنگ نسبت به دیگری میزان تیرگی یا روشنیذاتی اش را می نمایاند . معکوس کردن این ترتیب طبیعی ، ناسازگاری رنگی به بار میآورد.هر رنگ دارای سه صفت یا سه بُعد دیداری مستقلا ً تغییر پذیر است : فام ،درخشندگی و پرمایگیفام ، صفتی از رنگ است که جایگاهآن را در سلسله ی رنگی ( از قرمز تا بنفش) – معادل با نور طول موج های مختلف در طیفمرئی – مشخص می کند قرمز ، زرد و آبی را فام های اولیه می نامند و چون مبنای سایرفام ها هستند ، رنگ های اصلی نیز نام گرفته اند . فام های ثانویه عبارتند از : نارنجی ، سبز و بنفش که که از اختلاط مقادیر مساوی از دو فام اولیه حاصل می شوند . فام های ثالثه از اختلاط فام های اولیه و ثانویه به دست می آیند : زرد- نارنجی( پرتقالی) ، نارنجی- قرمز ، قرمز- بنفش ( ارغوانی) ، بنفش- آبی ( لاجوردی) ، آبی- سبز (فیروزه ای) ، سبز- زرد (مغز پسته ای) . دوازده فام نامبرده را با ترتیبی معیندر چرخه ی رنگ ، نشان می دهند . در چرخه ی رنگ ، فام های ثانویه و ثالثه ای که بینیک زوج فام اولیه جای گرفته اند ، دارای روابط خویشاوندی هستند و در کنارهم سادهترین هماهنگی رنگی را پدید می آورند .مادامیکه این رنگها با رنگهای خالص سفید وسیاه ترکیب شوندایجاد بیشماری از رنگها و سایه های مختلف مینماینددرخشندگی، دومین صفت رنگ است ودرجه ی نسبی تیرگی و روشنی آن را مشخص می کند(غالبا ً نقاشان اصطلاح رنگسایه را نیزدر همین معنا به کار می برند) . معمولا ً درخشندگی رنگ های فام دار را در قیاس بارنگ های بیفام می سنجند . در چرخه ی رنگ ، زرد بیشترین درخشندگی (معادل خاکستریروشن نزدیک به سفید) و بنفش کمترین درخشندگی ( معادل خاکستری تیره ی نزدیک به سیاه)را دارد .پرمایگی (اشباع)، سومین صفت رنگاست و میزان خلوص فام آن را مشخص می کند ( گاه واژه ی شدت را در این مورد به کار میبرند ) . فام های چرخه ی رنگ صد در صد خالص اند ولی در طبیعت به ندرت می توان فامخالصی یافت . همچنین ، کمتر رنگیزه ای حد اشباع فام مربوطه در چرخه ی رنگ را داراست .رنگهای درخشان به تنهایی جذاب هستند اما اگر در یک الگو یا ردیفی منظم قرارگیرنداز نظر بصری تاثیر بیشتری خواهند داشت. این نوع آرایش یک ساختار ساده را بر اینرنگها حاکم میکند و در نتیجه یک مفهوم و یا نوعی نظم را، ورای حضور محض رنگها،منتقل خواهد کرد. دیوارها و پیش زمینه هایروشنرنگ های سرد ، مختصر کاهش دردمای بدن نگرنده ایجاد می کنند و رنگ های گرم باعث مختصر افزایش دمای بدن می شوند . به لحاظ بصری ، رنگ گرم پیش می آید و رنگ سرد پس می نشیند.پنجره ها و مبلمان با زمینه رنگو سایز متوسطدر مبلمان و پنجره هائی با سایزبزرگ شاهد ان خواهیم شد که رنگ انها با یکدیگر مخلوط خواهد شد و از لحاظ تآثیرگذاری بر محیط غالب خواهند شد ثبات از بین خواهد رفت و تلویحآ نوعی تکان بصری ایجادخواهد نمود.با مبلمان وپنجره های متوسط و با رنگی متعادل و متوسط خواهیم توانستترکیب بندی با ثبات داشته باشیم. هر ترکیب بندی را میتوان کارآمد دانست به شرط اینکه عناصر صحنه به طور موثر با بینندگان مورد نظر آن، ارتباط برقرار کند. در اغلبموارد، نکته اساسی در شناسایی عناصر کلیدی صحنه نهفته است تا با نظم مبلمان و میزاننور ، آنها را از دل سایر عناصر تصویری متفرقه، بیرون بکشید. همین اشیاء مزاحم،صحنه ها را مخدوش میکنند و همچنین،بهتر است به جای تمرکز زیاد روی جزییات خیلی خاص،تنها روی ساختار کلی صحنه تمرکز کنید. چرا که تاثیر آنها در مقابل ترکیب بندیعمومی، بسیار سطحی است.ملحقات تیرهاز این رو چشمان شما به سمت رنگتیره تر کشیده میشوند و شما در روشی قادر خواهید بود ملحقات واثاثیه ها را نظم دهیدتا هادی دید وکیفیت بصری روان باشند.

رنگ های زنده همواره رنگ هایی دوست داشتنی هستند. این رنگ ها به نحوی اغراق آمیز جاذب نگاه و توجه بیننده هستند و هرگز از نظر بیننده دور نمی مانند. رنگ های زنده ای که انرژی و هیجان در فضا می پراکنند و برای افرادی که دوست دارند هر روز صبح در فضایی پر انرژی و سرزنده چشم بگشایند و روزشان را با هیجان و سرزندگی آغاز کنند ایده آل هستند.
از آنجا که اغلب ما بیشتر با رنگ های خاموش و خنثی در محیط زندگی مأنوس هستیم به کارگیری این رنگ ها نیازمند جسارت است. اما چنانچه این رنگ ها را در ترکیبی مناسب به کار گیرید این جسارت بی پاداش نخواهد ماند و نتیجه فضایی درخشان، زیبا و فوق العاده جذاب خواهد بود. پیش از انتخاب چنین پالت رنگی برای فضای منزلتان به سلیقه خود نیز توجه کنید زیرا برای بسیاری از مردم زندگی در چنین فضاهای رنگینی برای مدت طولانی ممکن است آزار دهنده باشد. یکی از روش های ارزیابی سلیقه واقعی شما در انتخاب رنگ دقت در کمد لباس های شماست. اگر لباس های کمد شما از رنگ های بـِژ، کرم، قهوه ای و سیاه و سفید است و یا از سایر رنگ های خنثی و ملایم تشکیل شده است در فکر استفاده از رنگ های زنده در فضای منزلتان نباشید. چون خیلی زود از آنها خسته می شوید اما اگر در میان لباس هایتان رنگ های شادی مثل قرمز، نارنجی و بنفش زیاد به چشم می خورند احتمالاً از زندگی در فضایی با دکوراسیون برگرفته از رنگ های زنده لذت خواهید برد.
از نگاه طراحان دکوراسیون داخلی ، رنگ های زنده دارای ویژگی های فوق العاده ای هستند که می تواند ویژگی های حاکم بر یک فضا را تنها با چند قوطی رنگ تغییر دهد.
پس از آن که از تمایل و علاقه خود نسبت به این پالت رنگی مطمئن شدید نوبت به انتخاب رنگ های خاصی می رسد که در این گروه می پسندید. هنگام انتخاب پالت رنگ های زنده باید به خاطر داشته باشید که انتخاب این گروه به معنی به کارگیری این رنگ ها در سطوح بزرگ مثل دیوارهاست که بلافاصله کاراکتر و حالت یک اتاق را دستخوش تغییری چشمگیر می سازد و نه تنها به معنی استفاده از یک کاناپه قرمز یا قفسه سبز در گوشه ای از یک اتاق نیست بلکه احاطه شدن در فضایی آکنده از رنگ های زنده و شاد در کلیه جوانب یک اتاق است.
فضاهایی که با رنگ های زنده آراسته می شوند نیاز به نور فراوان دارند، به ویژه نور طبیعی. در شب نیز نور چراغ های هالوژن برای چنین فضاهایی مناسب تر است. ممکن است تصور کنید که پالت رنگ های زنده فقط برای اتاق های بزرگ مناسب است در این صورت در اشتباه هستید. یک اتاق بسیار کوچک نیز می تواند با رنگ های زنده از نمایی ویژه برخوردار شود حتی اگر این رنگ ها رنگ هایی تیره باشند مثل آبی نیلی یا حتی سیاه. نکته جالب توجه دیگر درباره پالت رنگ های زنده این است که شما می توانید این رنگ ها را در دکوراسیونی کاملاً مدرن و یا در دکوراسیون های سنتی و قدیمی با موفقیت به کار بگیرید.
از آنجا که قدرت و ویژگی رنگ های زنده در سطوح رنگی بزرگ و ساده است هنگام کار با این پالت رنگی نیازی به استفاده از بافت اضافی بر روی دیوارها یا باقی سطوح وجود ندارد. در حقیقت در چنین دکوراسیونی هرچه سطح صاف تر و یک دست تر باشد نمای زیباتری خواهد داشت دیوارهایی که با رنگ های زنده پوشانده می شوند باید از زیرسازی بسیار خوبی برخوردار باشند همه چیز در اتاق پیرو رنگ دیوارهاست و در طراحی یک دکوراسیون با این مجموعه رنگی دیوارها نقطه شروع هستند و سپس باید این رنگ ها در سایر اجزای اتاق تکرار شوند. تکرار این رنگ ها در اجزای دکوراسیونی، این رنگ ها را تکمیل می کند و به حداکثر میزان خود می رساند. در گروه رنگ های زنده ، تضاد رنگی و کنتراست های شدید نقشی اساسی ایفا می کنند و نتیجه ای جذاب و چشمگیر می آفرینند چنان که تیره ترین سیاه در کنار درخشان ترین رنگ سفید یکی از ترکیب های ویژه این گروه است. همچنین اتاق هایی که با این رنگ ها تزیین می شوند باید متشکل از دکوراسیونی ساده با اجزایی معدود باشند. شلوغ کردن چنین فضایی با وسایل تزیینی متعدد از تأثیر مورد نظر رنگی خواهد کاست.
رنگ های زنده گرم جذاب ترین رنگ ها در این گروه هستند. سرخابی، نارنجی تند و زرد درخشان از گرم ترین رنگ های این پالت رنگی هستند که در کنار یکدیگر یا هر یک به تنهایی همراه با سیاه چنان پرانرژی هستند که احساس واقعی از هیجان را در بیننده زنده می کنند. جالب است بدانید این رنگ ها حتی رنگ سیاه را نیز تحت الشعاع قرار می دهند و سیاه در واقع همچون قابی این رنگ ها را که از خودش قوی تر هستند در برمی گیرد چنان که در کمتر رنگی چنین ویژگی وجود دارد. این رنگ های گرم و تند در کنار سفید خالص نیز جذاب و زیبا خواهند بود آن هم با نمایی تمیز که حس پاکی و طراوت را به بیننده القا می کند. در حالی که کمی رنگ طلایی جذابیت این ترکیب را دوچندان خواهد کرد. به کارگیری تزیینات فلزی طلایی و نقره ای بر درخشش و زیبایی رنگ های این پالت می افزاید.

رنگ قرمز در این گروه رنگی درخشان و برجسته است که از بارزترین ویژگی های این گروه رنگی است. بسیاری از مردم از به کارگیری این رنگ در دکوراسیون پرهیز دارند اما کمتر رنگی می تواند هیجانی برابر با تأثیر این رنگ ایجاد کند. تأثیرات این رنگ چنان چشمگیر و قوی هستند که حتی نیازی به در برگرفتن سطوح بزرگی مثل دیوارها نیست. تنها به کارگیری آن در بخش هایی از دکوراسیون یک اتاق تأثیر به سزایی در نمای آن خواهد داشت. استفاده از رنگ قرمز در قالب اجزای دکوراسیونی مانند گل ها، فرش و یا انواع قاب عکس و از این قبیل ، روشی مناسب برای معرفی این رنگ قوی در یک دکوراسیون است.

قرمز در کنار سیاه یا خاکستری نمایی جذاب می یابد و همراه با سبز و کمی نقره ای نیز تأثیری خاموش تر خواهد داشت اما این رنگ چنان قوی و تأثیرگذار است که همواره بیشترین اثر را بر بیننده دارد. آگاهی از تأثیرهای رنگ قرمز بر روی فضای یک اتاق می تواند سودمند باشد. به عنوان مثال رنگ قرمز در واقع مقداری از نور محیط را جذب می کند از این رو باید اتاق مورد نظر برای دکوراسیونی با این رنگ از نور کافی برخوردار باشد. همچنین دیوارهایی به رنگ قرمز جلوتر از فاصله واقعی خود به نظر می رسند و موجب می شوند اتاق کوچک تر به نظر برسد به همین دلیل استفاده از این رنگ برای دیوارهای اتاقی با ابعاد کوچک مناسب نیست بلکه در چنین فضاهایی اگر به جای رنگ آمیزی دیوارها با رنگ قرمز از این رنگ در سطوح کوچک تری مثل قاب پنجره ها و درهای اتاق بهره بگیریم نتیجه بهتری در بر خواهد داشت و به این ترتیب بدون قربانی کردن فضا ، از تأثیرهای مثبت این رنگ بهره مند خواهید شد.

رنگ یکی از جالب ترین جنبه های دکوراسیون است. طراحان دکوراسیون امروزی تقریباً همه قوانین سابق در ارتباط با استفاده از رنگ های گوناگون و ترکیب آنها با یکدیگر را در هم شکسته اند و امروز هر رنگی را می توان در دکوراسیون منزل به کار برد. دیگر مرزها و محدویت های گذشته در کاربرد رنگ ها در دکوراسیون رعایت نمی شوند و شاید به همین دلیل انتخاب مجموعه رنگی دلخواه برای دکوراسیون یک خانه مشکل تر شده باشد. اما هنوز راه هایی برای تشخیص مجموعه رنگی مناسب برای هر خانواده وجود دارد. امروزه بیش از هر چیز به سلیقه و روحیات ساکنین خانه توجه می شود. هر یک از ما احتمالاً ایده هایی درباره رنگ های مورد علاقه خود داریم و انتخاب و سلیقه ما اغلب بهترین راهنما برای انتخاب مجموعه رنگی مناسب برای محل زندگی و منزلمان است. اگر به یک پارچه کنفی رنگ پریده، یک رومیزی بنفش پررنگ و یا لباس هایی به رنگ های زنده و درخشان تمایل دارید اینها می توانند راهنمای شما در انتخاب مجموعه رنگی مناسب برای منزلتان باشند. در قدم اول کلیه لوازمی که در منزل دارید و آنها را به خاطر رنگشان دوست می دارید در یک جا جمع کنید. این وسایل ممکن است عبارت باشند از یک روسری، یک سرویس بشقاب، صابون یا کارت تبریک و یا هر آنچه به واسطه رنگش مورد پسند شما است. کتاب ها و مجله هایی که در رابطه با ترکیب رنگ هستند، تهیه کنید و با مطالعه آنها اطلاعات کافی در رابطه با ایجاد ارتباط میان رنگ های گوناگون کسب کنید.
رنگ هایی که شما می پسندید، ترکیب آنها با یکدیگر در یک مجموعه واحد ، و تأثیر نور موجود در فضا بر آنها عواملی هستند که نتیجه کار را تحت تأثیر قرار می دهند.
هنگامی که رنگ های مورد پسندتان را انتخاب کردید با استفاده از مداد رنگی، مداد شمعی، آبرنگ و یا هر وسیله رنگ آمیزی دیگری که در اختیار دارید آنها را در کنار هم بر روی یک قطعه کاغذ سفید آزمایش کنید. اندازه سطوح رنگی مختلف را تغییر دهید و به آنها کمی سفید برای روشن تر شدن اضافه کنید. به چرخه رنگ مراجعه کنید و با استفاده از آن رنگ مورد نظرتان را یافته در کنار آن امتحان کنید. به خاطر داشته باشید که رنگ های منتخب شما وقتی بر روی سطح دیوارهای اتاق اجرا شوند تاثیری بسیار قوی تر از نمای آنها بر روی یک قطعه کاغذ خواهند داشت. وقتی به یک ترکیب رنگی رضایت بخش رسیدید توجه داشته باشید که تأثیر نور موجود در محیط و شرایط منزل خود را نیز در نظر بگیرید . به عنوان مثال دیوارهای زرد درخشان برای یک خانه آفتاب گیر در منطقه ای با آب و هوای گرم و آفتابی ، بسیار زیبا به نظر می رسند؛ اما همین رنگ بر روی دیوارهای یک اتاق شمالی که از نور طبیعی کمی بهره مند است نازیبا و کسل کننده خواهد بود. در چنین اتاقی استفاده از رنگ زرد خردلی نتیجه ای بسیار مناسب تر خواهد داشت. نور چه از نوع طبیعی و چه مصنوعی باشد تأثیرات مختلفی بر رنگ خواهد داشت و آگاهی از این امر هنگام طراحی رنگ یک فضا ضروری است. دقت کنید که در چه زمانی از روز و به چه میزان نور طبیعی به هر یک از اتاق های شما می تابد و رنگ مورد نظرتان برای هر یک از اتاق ها را در نور همان اتاق بیازمایید.



انتخاب رنگِ مناسب برای پوشش دیوارها اولین قدم در طراحی رنگی برای دکوراسیون هر اتاق است ؛ اما شاید یافتن رنگ های متناسب با آن برای دیگر اجزای دکوراسیون کمی مشکل تر به نظر برسد. استفاده از چرخه رنگ، روشی مطمئن برای یافتن رنگ های متناسب با رنگ مورد نظر ماست. چرخه رنگ متشکل از دوازده رنگ است که سه رنگ قرمز، زرد و آبی در آن رنگ های اولیه و رنگ های میان آنها به عنوان رنگ های ثانویه شناخته می شوند. هر رنگ در این چرخه می تواند با رنگ های کناری خود که رنگ های هم خانواده اش محسوب می شوند و همچنین رنگ مقابلش که رنگ مکمل آن است به خوبی ترکیب شده نتیجه ای زیبا و موزون بیافریند. استفاده از رنگ های هم خانواده که در چرخه رنگ در کنار هم قرار گرفته و به اصطلاح همسایه هستند ترکیبی ملایم و هماهنگ را ایجاد می کند که نگاه بیننده را به راحتی از یکی به دیگری رهنمون می شود. استفاده از یک رنگ با میزان کمی از رنگ مکمل آن چنانچه به درستی و در اندازه های صحیح صورت گرفته باشد نتیجه ای درخشان و چشمگیر می آفریند و بر جذابیت مجموعه رنگی حاضر می افزاید و مانع غالب شدن کامل یک رنگ بر فضای اتاق می شود.



در این جا به برخی از اصطلاحات متداول طراحان دکوراسیون در ارتباط با رنگ اشاره می کنیم:


رنگ های آکسان: رنگ های تند و درخشانی که برای زنده کردن و انرژی بخشیدن به یک مجموعه رنگی به آن اضافه می شوند، مانند رنگ صورتی تند چند کوسن و یک جفت شمع در یک اتاق نشیمن که با خانواده رنگ کرم رنگ آمیزی شده است.


رنگ زمینه: رنگ زمینه رنگی است که در بزرگ ترین سطوح و به بیشترین میزان در یک فضا مورد استفاده قرار گرفته است مانند رنگ دیوارهای یک اتاق. رنگ زمینه ، اغلب به عنوان پس زمینه ای برای سایر رنگ های به کار رفته در اتاق مورد استفاده قرار می گیرد و سایر رنگ ها مانند رنگ های آکسان یا متضاد را در خود جای می دهد.


رنگ های متضاد: این رنگ ها در کنار هم تاثیری چشمگیر بر بیننده باقی می گذارند چنان که حتی پس از بستن چشم ها این تاثیر تا مدت کوتاهی در ذهن بیننده باقی می ماند.


رنگ های سرد:این رنگ ها حاوی مقدار زیادی رنگ آبی هستند، به عنوان مثال خاکستری هایی که شامل مقداری رنگ آبی باشند احساس سردی و سرما را در شما ایجاد می کنند در حالی که خاکستری حاوی قرمز یا بنفش قرمز حس گرما را در بیننده القا می کنند و ویژگی دیگری خواهند داشت.



رنگ های مکمل: این رنگ ها که در چرخه رنگ در برابر یکدیگر قرار دارند در کنار هم نمایی چشمگیر و متعادل می آفرینند. این رنگ ها هرگز از یک خانواده نیستند و حداکثر تفاوت را با یکدیگر دارند. به عنوان مثال می توان چند کوسن نارنجی تند را در زمینه ای از رنگ آبی نمونه بارزی از این ترکیب در نظر گرفت.


رنگ های غالب: رنگ غالب همیشه رنگی که در بزرگترین سطوح و به بیشترین میزان در مجموعه ای به کار رفته ، نیست بلکه رنگی است که بیش از بقیه رنگ ها نظر را به خود جلب می کند.


یک خانواده رنگی: شامل مجموعه ای از رنگ ها می شود که به نوعی با یکدیگر مرتبط هستند برای مثال خانواده آبی شامل مجموعه ای از رنگ های آبی است که از یک سو با آبی سبزها شروع می شود و از سوی دیگر به رنگ های آبی بنفش ختم می شود. خانواده قهوه ای از رنگ قهوه ای و قهوه ای خاکستری تا پرده های نارنجی و قرمز را شامل می شود.


رنگ های گرم: این رنگ ها محتوی مقدار قابل ملاحظه ای قرمز هستند. حتی برخی از آبی ها نیز ممکن است به واسطه وجود مقداری قرمز در آنها در این مجموعه جای بگیرند.


رنگ های هم پرده:اینها رنگ هایی هستند مانند رنگ زرد پررنگ و آبی پررنگ ، این رنگ ها لزوماً از یک خانواده نیستند بلکه هر دو دارای میزان مساوی از رنگ قرمز یا آبی هستند و هیچ یک بر دیگری غلبه نمی یابند.

رنگ، رنگ و باز هم رنگ. چه کارکنیم تا فضایی شادتر و متنوع تر داشته باشیم. تحقیقات شگفت انگیز جدید نشان می دهد که رنگ در خانه و در قسمت های مختلف آن و همچنین کمک می کند تا محیطی سالم تر و شادابتر داشته باشیم. محققان دریافته اند که استفاده از رنگ های مختلف می تواند تأثیر مثبتی بر روی فشار خون، کاهش استرس و افزایش انرژی داشته باشد. همچنین رنگ ها می توانند موجب یک خواب راحت برای ما باشند.
برای مثال رنگ قرمز توانایی انتقال سلول های انرژی زا شوند و آنها را افزایش دهند. یکی دیگر از ویژگی های این رنگ افزایش نفس برای ورزشکاران و دوندگان است. حالا حتماً علت استفاده از زمین قرمز در بیشتر مسابقات دو و میدانی را متوجه شده اید. اما در مورد رنگ آبی، در مورد این رنگ تحقیقات نشان می دهد که موجب کاهش درد مخصوصاً در بیمارانی که از رماتیسم رنج می برند می شود. چند مورد از خواص رنگ ها را برایتان نوشتیم شما هم خیلی راحت می توانید این رنگ ها را به خانه اضافه کنید و از ویژگی های آن استفاده کنید.

● رنگ های گرم، رنگ های انرژی زا
در میان هفت رنگ موجود در رنگین کمان (قرمز، زرد، نارنجی، سبز، آبی، بنفش و نیلی) رنگ های گرم قرمز، نارنجی و زرد، سرشار از انرژی هستند. از این رنگ های گرم در آشپزخانه تان استفاده کنید. اگر در اتاقی صبح ها و هرموقع دیگری ورزش می کنید در آن ها می توانید از این رنگ ها بهره بگیرید. در دیگر قسمت های خانه که در آن ها فعالیت و آمد و شد زیاد است می توانیم از این رنگ ها استفاده کنیم. به طور مثال رنگ زرد در آشپزخانه می تواند القا کننده یک روز آفتابی و پرنور باشد. قطعاً کسی وجود ندارد که مایل به استفاده از این فضا نباشد.

● رنگ های خنثی و دقت در بینایی
رنگ سبز برای چشم از بهترین رنگهاست. این رنگ موجب می شود که شما در زمان خواندن قدرت بیشتری پیدا کنید و زیاد به چشمانتان فشار نیاید. رنگ سبز باعث متمرکز شدن چشم به نقطه مورد دلخواه می شود و این امر سبب آرامش و افزایش توانایی چشم خواهد شد. برای اتاق ها و یا قسمت هایی از خانه که در آن قصد مطالعه کردن و نوشتن دارید از این رنگ بهره بگیرید. همچنین برای انجام کارهایی که در آن نیاز به تمرکز در جزئیات است پیشنهاد می شود رنگ سبز را به کار بگیرید.

● آرامش با رنگ های خنک
رنگ های سرد و خنکی مثل آبی، نیلی و بنفش به ایجاد آرامش در فضای خانه کمک خواهد کرد. پس از یک روز کاری سخت ورود به خانه و استراحت در قسمتی که با این رنگ ها تزیین شده باعث فراهم شدن محیطی آرام می شود. رنگ های خنک که به آن اشاره شد را سعی کنید در قسمت هایی از خانه بکار ببرید که می خواهید در آن فعالیتی نداشته باشید و استراحت کنید. بیشتر کاربرد این قبیل رنگ ها به اتاق های خواب بزرگسالان و یا کودکان معطوف می شود. قابلیت دیگر استفاده از این رنگ ها به حمام مربوط می شود. هنگامی که می خواهید بعد از یک روز کاری طولانی به حمام بروید حتماً نیاز به آرامش دارید که این رنگ ها به شما این اجازه را می دهد که در فضایی آرام قرار بگیرید.

● گوناگونی
با وجود گوناگونی و تعدد زیاد رنگ هایی که باید از میان آنها انتخاب صورت بگیرد، شاید در نظر گرفتن این توضیحات کمی به شما که می خواهید خانه را دوباره رنگ بزنید کمک کند تا از میان این گوناگونی رنگ بهترین رنگ را برای قسمت های مختلف خانه خودتان به کار بگیرید.
در زندگی بشر، همواره رنگ‌ها حضور داشته‌اند. آیا تاکنون اندیشیده‌اید زندگی سیاه و سفید چه مفهومی دارد؟
دنیای اطراف ما سرشار است از رنگ‌ها و هر رنگ، احساس خاصی را در ما زنده می‌کند که نمی‌توان منکر آن شد.
تمامی رنگ‌ها از سه رنگ، اصلی «قرمز»، «زرد» و «آبی» سرچشمه می‌گیرند.


«رنگ قرمز» در بشر، احساس هیجان، تنش و هجوم را زنده می‌کند.
«رنگ آبی»، رنگی مقدس است که بیان‌گر آرامش، روح، ملکوت و آسمان است.
«رنگ زرد»، رنگی‌ست هیجان‌آور و متفکر اما نه به اندازه‌ی «رنگ قرمز». «رنگ زرد» سکوت می‌کند و در یک لحظه، حمله می‌کند.




تمامی رنگ‌ها در مبحث روان‌شناسی، از ترکیب اثرهای این سه رنگ هستند.
«رنگ خاکستری» رنگی‌ست خنثی و رنگ‌های «سیاه» و «سفید»، رنگ‌هایی هستند که در کنار دیگر رنگ‌ها، اثرهای‌شان را افزایش یا کاهش می‌دهند.
«رنگ بنفش» که از ترکیب رنگ‌های «آبی« و «قرمز» به‌وجود می‌آید، علاوه بر اینکه ویژگی‌های این دو رنگ را دارد، به نوعی «رنگ مرگ» هم نامیده می‌شود.
اگر «بنفش» به «قرمز» متمایل باشد، ویژگی‌های آن را پیش‌تر دارد یعنی حالت‌های هیجان و تنش را. در غیر این صورت، آرامش و خواب‌آلودگی «آبی» را نشان می‌دهد.
رنگ‌های دیگری هم مانند «رنگ سبز» ویژگی رنگ‌های «زرد» و «آبی» را دارد، یعنی تفکر و آرامش که حاصل این دو، کسب معنویت و حالت‌های عرفانی است.
اگر ما بدانیم که هر رنگ چه تاثیری در ما و همچنین در محیط اطراف ما می‌گذارد، می‌توانیم روحیه‌ی خود را تغییر دهیم.
مبحث شناخت «روان‌شناسی رنگ‌ها»، امروزه تمام بعدهای زندگی ما را در برگرفته است . به‌عنوان نمونه، هرگز

رنگ‌های «قرمز» و «نارنجی» آن هم به‌صورت تک‌رنگ و تمام قد در آشپرخانه و کتابخانه توصیه نمی‌شوند، چرا که در این‌ مکان‌ها، آرامش مورد نیاز است.



هم‌چنین، استفاده از رنگ‌هایی با تضاد شدید در اتاق‌های نشیمن و پذیرایی، در این رابطه‌، علم «فنگ‌شویی» به‌وجود آمد که علمی است ویژه‌ی دکوراسیون و روان‌شناسی رنگ‌ها در دکورخانه.
اگر ما بدانیم در صورتی که رنگ زیر چشم‌های‌مان کمی کبود است، از چه رنگ‌هایی نباید استفاده کنیم، هرگز از خانواده‌ی رنگ‌های قرمز چرک مانند نوعی زرشکی یا قهوه‌ای در پوشش خود استفاده نمی‌کنیم، چرا که تاثیر آن بر روی صورت ما، حالتی بیمارگونه را به بیننده القاء می‌کند.
هم‌چنین، هر رنگ با یکی از شکل‌های هندسی یا ترکیب‌های آن، هماهنگی دارد. دانستن ویژگی‌ و ارزش هر رنگ و ارتباط رنگ‌ها با یکدیگر، علمی‌ست که باید به آن توجه کرد.
بازی با رنگ‌ها و قراردادن آنها کنار یکدیگر، می‌تواند تاثیر شگرفی را در بیننده بگذارد، می‌تواند یک انسان عصبانی را آرام یا محیطی سرد و یخ را گرم و دل‌پذیر کند. برای اثبات این مطلب، نمونه‌ای را می‌آوریم:
در پایان، این نکته قابل ذکر است که می‌توان بیماران را با «رنگ‌ها» درمان کرد یا دست‌کم در مرحله‌های درمان، از آنها استفاده کرد.
مبحث «روان‌شناسی رنگ‌ها» مبحثی‌ است گسترده که در این چند دهه‌ی اخیر به آن توجه شده است. این علم، هر چند نوپاست ، اما در گذشته و تاریخ بشر ریشه دارد.

در چرخه ی رنگ، رنگ های هم تراز، آن هایی هستند که در کنار یکدیگر قرار می گیرند؛ و رنگ های مکمل نیز، آن هایی هستند که روبه روی هم واقع می شوند.

ترکیب رنگ های مکمل در کنار هم، نسبت به ترکیب رنگ های هم تراز، بیش تر احساس تشریفات و رسمیت را ایجاد می کند؛ در نتیجه این دسته رنگ ها آرامش بیش تری تولید می کنند. از ترکیب رنگ های مکمل (مانند سرخ / سبز یا آبی / زرد) در درجه های متوسط تا روشن، برای مکان های تشریفاتی خانه ، مانند اتاق پذیرایی یا غذاخوری استفاده کنید.

ترکیب رنگ های هم تراز را برای اتاق های خانوادگی و خصوصی تر به کار گیرید.
در جاهایی که نیاز به تسکین و آسایش دارد ، مثل حمام و اتاق خواب ها، رنگ های هم درجه را به کار ببرید.
تأکید بر یک رنگ خاص می تواند احساسات ثانوی متعددی را در فضای یک اتاق متجلی سازد.
صورتی های متوسط برای ایجاد حسی از پاکی و بی گناهی، بنفش برای اثبات دوستی و محبت، و طلایی به منظور القای حس استحکام و ثبات به کار گرفته می شوند. چنانچه بخواهید جنبه هایی از تقدس و عرفان را به محیطی بیفزایید، از رنگ ارغوانی به همراه طلایی بهره بگیرید. ارغوانی (بنفش تیره) تداعی گر آرامش و سکوت است و رنگ طلایی به عنوان رنگ دوم، احساس ابدیت و جاودانگی را در ما ایجاد می کند.


وقتی که افکار شما به هم ریخته است و ضربان قلب تان تند شده، آبی تسکین دهنده است. رنگ ها از طریق بالا بردن توانایی تفکر و تمرکز ما انسان ها، همچون یک قدرت پایه در زندگی ما عمل می کنند.
آبی روشن ، نمادی از روحانیت و خلوص است.


رهنمودهایی که آبی با زبان بی زبانی به ما ارائه می دهد شامل سنت ها و حس تعلق به گروه است. رنگ آبی احساس امنیت را به حوزه ی گروه های انسانی منتقل کرده، در نتیجه باعث افزایش اندیشه ی ارزشمندی و مهم بودن به عنوان یک شخص سهیم در اجتماع می شود.
هنگامی که نارنجی متوسط متمایل به تیره را به عنوان یک رنگ غالب در محیط استفاده می کنیم، قدرت شگفت انگیز آن – که نمایانگر زمین زیر پای ماست -، احساس آرامش رابه ما تلقین می کنند.
این رنگ را در جوار سبز شاداب پسته ای، سبزهای متوسط و قهوه ای پوست درختی به کار برید تا خنکی آرامش بخشی را، که یادآور وقار و وجاهت ردیفی از درختان هنگام غروب خورشید است به اتاق بدمید.

برای تکمیل صحنه، بژ کم رنگ را به عنوان رنگ تأکیدی برای اشیای تزیینی انتخاب کنید تا زیبابی طبیعت بکر را به داخل خانه منتقل نمایید و به باغ شخصی اندرونی خود دسترسی پیدا کنید.
سبز همیشه به افزایش آرامش درونی کمک می کند. دیوارهایی که با سبز تیره رنگ آمیزی شده باشند، خلوتی و سکوت یک جنگل پوشیده از درخت را به فضای اتاق هدیه می کنند.
رنگمایه هایی از کرم و نخودی را برای تزیین کردن به کار گیرید ، تا اثربخشی و مزیت های باغ شخصی شما بارزتر گردد.
رنگ سفید برفی در کنار آبی روشن آسمانی، یک مفر زمستانی و ساکت را تداعی می کنند.

سبز با زرد هم تراز، آرامش دهنده و تابستانی هستند، در حالی که سایه های پررنگ تر نارنجی در کنار قهوه ای، بعدازظهرهای طولانی پاییز را به یادمان می آورند.
قرن‌هاست که از رنگ برای درمان و شفابخشی استفاده شده، و تاریخ آن به قدری دور می‌شود که کسی زمان دقیق آن را نمی‌داند.
به کارگیری رنگ در مقادیر کم یا زیاد، اثر جادویی خود را بر حواس ما بر جای گذاشته، باعث رفع خستگی، فرسودگی و فرو نشاندن دلهره می‌شود. رنگ‌ها می‌توانند زندگی را سلامت‌تر و شادتر‌ نمایند. وقتی که رنگ‌های خاصی در معرض دید بیننده قرار می‌گیرند، به ایجاد یک زندگی مفرح کمک می‌کنند، فقط کافی است ما آنها را بشناسیم و محیط خود را سرشار از چنین رنگ‌هایی کنیم. اگر صرفا پیرامون خود را با رنگ‌های زنده احاطه کنیم، آنها سبب ایجاد تحول در طرز تفکرمان می‌شوند و گاهی تغییرات نامحسوس یا شاید بر خلاف آن، دگرگونی‌های چشم‌گیری در روند زندگی‌مان به وجود آورند.
رنگ وسیله‌ای است برای بر طرف کردن کسالت ما، و رنگ‌های متنوع در حکم پزشکانی هستند در خانه ما.



سبزاولین رنگ شفا‌‌دهنده در چرخه رنگ ، سبز است؛ زیرا سبز بازوی آرامش‌بخش طبیعت محسوب می‌شود. رنگ سبز (چه تیره و چه روشن) اگر رنگ غالب در محیطی باشد، اثری تسکین‌دهنده و آرام‌بخش دارد. رنگ سبز را می‌توان در درجات تیره به عنوان رنگ بنیادین جهت ایجاد آرامش، و با درجه‌های روشن به عنوان احیا‌کننده به کار گرفت. دیوار سبز را با صندلی‌های راحتی به رنگ آبی هم‌تراز ممزوج کنید تا روانی حرکت رنگ‌ها را به چشم ببینید. از ترکیب سبز با زرد چشم‌اندازی مسرت‌بخش حاصل می‌شود که با القای روزهای آرام تابستان و تازگی بهار، خاصیتی التیام‌بخش بر روح و روان آدمی بر جای می‌گذارد.

قرمز
قرمز، رنگ خونی است که در رگ‌های ما جریان دارد و رنگ زندگی است. رنگ سرخ اطمینان بخش و محکم و راسخ است، به طوری که بیننده را به یاد وجود سالم می‌اندازد و همواره به عنوان نماد سلامتی بوده است.
قرمز، رنگ برافروختگی و درخشش آتش است و قدرت تخیل ما را تقویت کرده، به تمرکز یافتن افکارمان کمک می‌کند.


با زل زدن بی‌قفه به شعله‌های سرخ آتش، احساس گرما و آرامش به ما دست می‌دهد. و البته سرخ نشانه عشق است، و تک تک ما از حس کردن اینکه مورد محبت هستیم، ضربان قلب‌مان تندتر می‌شود.

فضای محدود شده با قرمز حکایت از احساسات عاطفی تند دارد و پیام‌آور علاقه و محبت است. در یک صندلی راحتی چرم قرمز لم بدهید تا بی‌اختیار به یاد روزگار گذشته و نوشیدن چای در یک شب سرد زمستانی بیفتید. رنگ قرمز ترکیب شده یا سبز احساس استراحت و گذراندن تعطیلات را تداعی می‌کند، همانند روزهای خوبی که با دوستان و فامیل نزدیک کنار هم هستیم؛ بنابراین از جهت معنوی شفابخش روح آدمی است.


سفید
سفید که بیانگر پاکی است و خلاصه می‌شود در سلامت. در ضمن، سفید دوره ی احساس درد را کوتاه‌تر می‌کند. ملافه‌های سفید ما را دعوت می‌کند تا دراز بکشیم و خود را از رنجش حاصل از فعالیت، جنب‌وجوش و دردهای ناشی از کار روزانه خلاص کنیم. دیواری که سفید باشد، به دلیل داشتن رنگی که حالت دافعه ندارد، موجب تسکین حواس ما می‌شود. رنگ سفید محیط را خالص می‌کند و فضا را پر از سفیدی و پاکی نشان می‌دهد و با این کار نگرانی‌های ما را دور می‌سازد. وقتی صندلی‌های راحتی با روکش سفید در کنار دیواری آبی قرار گیرند، احساس طراوت‌بخش تنفس هوای تازه در میان ابرها را ایجاد می‌کنند. همین‌طور رومیزی‌های کتانی سفید موجب برانگیختن ذائقه می‌شوند.
ترکیب سفید با آبی فیروزه‌ای القاء ‌کننده ی تفکر و ذهن روشن و احساس سلامتی است.

ارغوانی
رنگ ارغوانی ارتباط دهنده ذهن و احساسات است. این رنگ منعکس‌کننده سلامت روحی است، به‌ ویژه زمانی که با سبز ترکیب شود. فضایی که در آن از ارغوانی روشن استفاده شده است، تقویت‌کننده و نشاط بخش روان به شمار می‌آید و آثار مخرب زندگی پرتحرک را می‌زداید.
هنگامی که رنگ زرد به عنوان رنگ ثانوی با ارغوانی استفاده شود، باعث افزایش میزان توجه و دقت می‌شود و در کنار سبز هیجان‌های ذهنی را کاهش می‌دهد.


سایه‌های ارغوانی متمایل به بنفش جزء شفا‌دهنده‌های احساسی است؛ این رنگ در منشاء آسیب‌های روانی نفوذ کرده و برای کسانی که از رنج‌های درونی متاثرند، قدرت درمانی دارد.
آبی
رنگ آبی همانند یک داروی مسکن برای حواس ماست. علاوه بر این، ویژگی روحانی بودن آبی آسمانی، ما را از قلمرو مادیات محض خارج کرده به قلمرو اسرار‌آمیز فلسفی و ماوراء طبیعی می‌برد. آبی حساسیت‌مان را نسبت به نیازهای دیگران تقویت کرده، کمک می‌کند که با احساسات درونی خود نیز ساده‌تر کنار بیاییم.

قهوه ای
رنگ قهوه‌ای معمولا در محیط‌های خودمانی و بی‌تکلف مانند اتاق‌نشیمن خانوادگی کاربرد زیادی دارد که در قالب مبلمان چوبی یا روکش چرمی میل‌های راحتی نمود می‌یابد. این رنگ پناهگاه خوشامد گویانه و مطبوع را پس از یک روزگاری سخت برای انسان متجلی می‌سازد.

بژ
رنگ بژ، خوابی آرام را به ارمغان می‌آورد و با ماهیت غیرقابل رقابت و خاصیت شفادهندگی حیات‌بخش خود، موجب فراغت خاطر و آرامش می‌شود. حال اگر بژ با قهوه‌ای ادغام شوند، احساس ایمنی حاصل از ترکیب این دو رنگ هم‌تراز، باعث آرامش و رضایت‌مندی ما می‌شود. اتاق‌خواب‌هایی که دیوارهایشان به شیوه‌ای بی‌تکلف با قهوه‌ای (که دارای خاصیت ایمنی‌دهنده است) رنگ شده و روتختی و پوشش رخت‌خواب نیز به همین رنگ باشد، موجب تسریع در خوابی خوش و پر از رویا می‌شود.

رنگ ، دارویی است که هر گاه نیاز داریم از آن استفاده می‌کنیم. پس با توجه به توصیه‌ها و نکات ارائه شده در این دو مقاله ، داروی روح و روان خود را که توسط «دکتر رنگ» تجویز شده است، پیدا کنید.

برای این منظور لازم است رنگ‌های دور و اطراف خود را امتحان کنید. در ساعات مختلف روز پارچه‌ها و نمونه‌های رنگی محیط‌تان را بررسی نمایید و سعی کنید هنگامی که بیش‌تر از همیشه در آن محیط مورد نظر هستید، به رنگ آن مکان توجه کنید. برای مثال، اگر از اتاقی اساسا در شب استفاده می‌کنید، رنگ‌های آن را زیر نور مصنوعی در شب ببینید و بسنجید.

رنگ در معماری

آراستن فضای درون منزل با مواد طبیعی و رنگ‌های برگرفته از طبیعت، برای زندگی مدرن پناهگاهی ایجاد می‌کند که به روح ما انسان‌ها آرامش می‌بخشد. در زندگی پر تنش و پر هیاهوی این روزگار، تمام ما دوست داریم که در اتاق‌های منزل‌مان ، ثبات و خلوتی حکمفرما باشد. محیط‌های آرام اغلب از مجموعه رنگ‌های سنگین و آرامش‌بخش، که از زمین و رنگ موجود در آن مایه می‌گیرند، بهره‌برداری می‌کنند.


رنگ‌هایی که از زمین الهام می‌گیرند، مانند قهوه‌ای‌های سرخ رنگ‌ گرم، رنگ‌های طلایی، رنگ‌مایه‌های بسیار روشن همچون استخوانی و پوسته تخم‌مرغی شامل بژ و کرم، فضایی آرام و مهربان را برای‌مان رقم می‌زنند.

هنگام آرایه‌بندی محیط زندگی خود، از مواد و منسوجاتی استفاده کنید که با رنگ‌مایه‌های خاکی- از تیره تا روشن- و با رنگ طبیعی رنگ‌آمیزی شده باشند. به تنوع نامحدود رنگ‌های زرد و نارنجی و حالات مختلفی که آنها در کنار یکدیگر ایجاد می‌کنند توجه نشان دهید.

فام‌های روشن زرد مایل به نارنجی، یک اتاق یا ورودی کوچک را بزرگ و درخشان جلوه می‌دهند. سایه‌های عسلی تند، به یک اتاق بزرگ با سقف سفید بلند گرما می‌بخشند و فضای بزرگ را دارای روح انسانی می‌کنند. رنگ کاراملی غلیظ را انتخاب کنید تا محیطی گرم، دوستانه و شگرف به وجود آورید. برای ایجاد یک چشم‌انداز طبیعی، به دنبال مبل‌هایی ساده و بدون تزیینات که به سبک شیک طراحی شده‌اند باشید، یا از قطعاتی که با حصیر، نی و بامبو ساخته شده‌اند و همین‌طور مبلمان با چوب طبیعی و دست‌ساز استفاده کنید.

دیوارهای کرم رنگ همراه با کف‌های چوبی، برای یک طراح داخلی به منزله ی یک بوم برای هنرمند نقاش کاربرد پیدا می‌کنند. پوشش کف ساخته شده از تخته چوب‌های ساده، رنگ نشده، و حتی فرسوده، و دیوارهای زرد مایل به قهوه‌ای، پایه کامل و بدون نقصی هستند که می‌توان بقیه ی اجزا را روی آن بنا نمود. رنگ‌های قوی و تند مانند قرمز و نارنجی را می‌توان در وسایل و پوشش‌های قابل تعویض نرم، مانند روکش بالشتک‌ها و کاناپه‌ها به کار برد. تزیینات کوچک‌تر همانند شمع، گلدان سرامیکی، یک ظرف پر از انواع صدف‌های دریایی ریز و درشت، و یا در فصل پاییز یک دسته بزرگ از خوشه‌های گندم طلایی یا نی‌های خشک برای دستیابی به این منظور و پدید آوردن یک محیط الهام گرفته از طبیعت بسیار کار آمدند.

یک ‌‌محیط آراسته شده با رنگ‌های طبیعی، در عین حال که خوشایند است، به پارچه‌ها و بافت‌ها نیز اهمیت می‌دهد. پارچه‌هایی که به وسیله ی دست و با رنگ‌های طبیعی میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان رنگ‌آمیزی شده‌اند، پارچه‌های دست‌باف نرم و لطیف، نمونه‌های گوناگون از قلاب‌بافی، گلدوزی و حصیربافی در قالب رومیزی، روتختی، پوشش کف و حتی پارچه‌های گونی مانند برای پوشاندن دیوارها، همگی برجذابیت یک اتاق که به سبک ساده آراسته شده باشد، می‌افزایند.

دست‌بافته‌های پشمی پر از کرک که ممکن است با نخ‌های ریسیده شده با دست، ساخته شده باشند و سطح آنها پوشیده از نخ‌های آزاد و بلند (همانند کاموای موهر) باشد، همچنین پارچه‌های پنبه‌ای یا نخی نازک که احیا بسیار شسته شده و چروک خورده‌اند، همه می توانند مورد استفاده شما قرار گیرند. اشیای مسی صیقل داده شده، حجم‌های دست‌ساز با رنگ‌های طلایی، نقره‌ای و کهربایی، کمک می‌کنند تا یک طراحی مبتنی بر رنگ‌مایه‌های برگرفته از زمین داشته باشید.

سایه‌هایی از آبی آسمانی و رنگ‌های بنفش یاسی، به یک طرح رنگ‌ طبیعی، زندگی و نشاط می‌بخشند. رنگ‌های اصلی موجود در زمین را با شکل و بافت مورد نظرتان و لوازم تزیینی فصلی مورد علاقه خود متوازن کنید تا جوی سرشار از آسایش را مطابق با میل خود و اعضای خانواده‌تان ایجاد نمایید.

در انتهای طیف رنگی، جایی که رنگ‌های سرد بر روی چرخه ی رنگ قرار می‌گیرند، پرده‌های مختلف از رنگ آبی و بنفش، تخته رنگی به وجود می‌آورند که تنوع و گونه‌ گونی ذاتی طبیعت را انعکاس می‌دهند. این رنگ‌ها طیف وسیعی را در بر می‌گیرند، از جمله: بنفش برافروخته و مایل به سرخ که در هنگام سپیده‌دم یا شفق در آسمان به چشم می‌آید، تا رنگ آبی مایل به خاکستری کم‌رنگ به صورت رنگ پریده که در امتداد افق و محل پیوستن آسمان به زمین دیده می‌شود.

همین طور رنگ‌های شفاف‌ آبی تیره روشن، آبی زنگاری، فیروزه‌ای، لاجوردی تیره و عمیق‌ترین رنگ‌های نیلی که به هنگام شب در آسمان نمودار می‌شود و باز رنگ‌های تند آبی در زمینه ی سورمه‌ای و نیلی با درجات گوناگون که در دریاها و اقیانوس‌های نیلگون به چشم می‌آیند.

این بازه‌های چند رنگی و پر از تنوع، یک منبع طبیعی جهت الهام گرفتن برای رنگ‌آمیزی طرح‌های تزیینی و آرایه‌بندی حمام و دستشویی است. علاوه بر آن، در اتاق مطالعه، اتاق خواب، و مایه‌های روشن‌تر با ته رنگ بنفش، برای اتاق نشیمن و پذیرایی به خوبی کاربرد می‌یابند.
رنگ آبی حسی از تعادل، صلح و آرامش را القا می‌کند؛ یک رنگ با شکوه برای اتاق‌هایی که می‌خواهید حسی از آسایش، استراحت و وانهادگی در آنها ایجاد کنید.

رنگ‌های ملایم در رنگ درجه بنفش، هم‌چون یاسی، بنفش کم‌رنگ، نیلی روشن، بنفش مایل به آبی، و رنگ‌هایی در همین طیف، به این ویژگی معروف‌اند که راحتی و آرامش خاطر ایجاد می‌کنند، خیال را آسوده و فارغ از تشویق می‌سازند و حسی روحانی و ماورایی به محیط می‌بخشند. هر دوی این رنگ‌ها، یعنی آبی و بنفش، ایده‌آل‌اند برای ایجاد فضای تفکر و اندیشه، و نیز آراستن مکانی مختص عزلت و تعمق.

از ته رنگ رقیق آبی آسمانی و بنقش مایل به آبی‌کم‌رنگ، تا سایه‌های تیره ی آنها، به خوبی با رنگ‌های سفید، شیری، فیلی، استخوانی و نقره‌ای می‌آمیزند و ترکیب رنگی منسجمی به دست می‌دهند. رنگ‌مایه‌های ملایم‌تر و پریده‌تر برای ایجاد حس گستردگی فضا و جای زیاد مناسب‌اند و رنگ‌مایه‌های تیره‌تر به منظور خلق جوی کنترل شده‌تر با حدود دقیق و مرزهای تعریف شده عملکرد خوبی دارند. بنابرا‌ین، چنانچه خواهان القای حسی از محصوریت و محاط بودن هستید، به یاد داشته باشید که از رنگ‌آمیزی تیره‌تر این دو رنگ بهره بگیرید.

آبی و بنفش و رنگ‌های زیر مجموعه ی آن‌ها، همان‌طور که به طرز منحصر به فردی گونه گون هستند، در کنار هم، اثر خوبی برجا می‌گذارند و به خوبی یکدیگر را تقویت و تکمیل می‌کنند. هم‌چنین در صورت ترکیب شدن با رنگ‌مایه‌های سبز و انواع خاکستری، و یا اصلاح شدن با رنگ‌های زرد، نارنجی و صورتی، می‌توانند نتایج خیره‌کننده‌ای داشته باشند.

تغییراندازه باتغییر رنگ

آیا تا به حال برای‌تان پیش آمده که بخواهید تغییری در اندازه ی اتاق‌تان بدهید، اما به دلیل این‌که ایجاد دگرگونی‌ مستلزم انجام کارهای ساختمانی است، از این کار صرف نظر کرده باشید؟
پیشنهاد می‌کنیم دست نگه دارید و به جای انجام دادن کارهای ساختمانی و حذف و اضافه کردن دیوارها، به یک نقاش مراجعه کنید و با تغییر رنگ اتاق، اندازه آن را تغییر دهید. در این جا خواهید دید که کار مشکلی پیش رو ندارید. خیلی ساده می‌توانید با کمک اعجاز رنگ‌ها ابعاد و اندازه ی اتاق‌ها را عوض کنید.


در حالت کلی، اگر تمایل دارید که چهار دیواری اتاق به نظر نزدیک بیاید و دیوارهای اتاق خودی نشان بدهند، آن‌ها را به رنگ تیره بیارایید. و اگر ترجیح می‌‌دهید اتاق‌تان وسیع‌تر و دلباز و بزرگ به نظر آید از رنگ‌های روشن استفاده کنید.

اگر اتاقی مستطیل شکل دارید و می‌‌خواهید مربع به نظر رسد، دیوارهای کم عرض انتهای اتاق را با رنگ تیره و بلندترین دیوار را با رنگی روشن رنگ‌آمیزی نمایید. این عمل باعث می‌شود که دیوارهای عقبی به سمت جلو آمده، اتاق متناسب به نظر برسد.

اگر تصمیم دارید که اتاقی دنج ایجاد کنید، از رنگ‌های گرم تیره استفاده نمایید. این رنگ‌ها سبب می‌شوند که محیط گرم جلوه کند و تیرگی رنگ موجب می‌شود اتاق محصور و صمیمی به نظر بیاید.

برای داشتن اتاقی وسیع و بزرگ، رنگ سفید (و رنگ‌های روشن مانند آن) بهترین انتخاب است، زیرا هر چه رنگ روشن‌تر باشد تاثیر و بازخورد نور را دو چندان کرده، در نتیجه فضا بزرگ‌تر به چشم می‌آید. تغییر دادن رنگ سقف به رنگ تیره نیز باعث می‌شود که سقف کوتاه‌تر و پایین‌تر دیده شود.

بنابراین، دقت داشته باشید که با هزینه‌ای اندک می‌توان اندازه اتاق‌ها را تغییر داد؛ تنها کافی است دست به کار شوید و از معجزه ی رنگ‌ها لذت ببرید.

توصیه های کاربردی در انتخاب رنگ ها در خانه

همه ی ما قبول داریم که ترکیبات رنگی روشن ، قشنگ تر به نظر می آیند و محیط خانه را از پرتو درخشانی برخوردار می کنند. چنانچه فضای منزل تان را با رنگ های عسلی و طلایی بیارایید، متوجه می شوید که چقدر اتاق های خانه دلباز و روشن می شوند. منزل شما با استفاده از رنگ مایه های طلایی ، زرد ، شکلاتی و قهوه ای کم رنگ ، درخشش خاصی پیدا می کند و اتاق هایتان جلوه ای حقیقی به خود می گیرند؛ همانند این که تابش نور خورشید سراسر روز در خانه ی شما گسترده باشد.

طیف های مختلف از رنگ طلایی ، رنگ هایی سرد و گرم را شامل می شوند که همه جزء رنگ مایه های طبیعی اند و در کنار قهوه ای بسیار هماهنگی خوبی دارند. مبلمان راحتی ، پرده ها، فرش ها ، همین طور کوسن ها ، در اتاقی با ترکیب رنگ طلایی و قهوه ای بسیار شکیل اند ، به خصوص اگر آن ها را با مخمل اعلا تلفیق نمایید تا تأثیر گذاری شان بیش تر شود. شما با توجه به علاقه مندی خود می توانید از سایه های طلایی گرم شامل رنگ مایه های مسی و کاراملی بهره بگیرید. رنگ های طلایی سرد سایه روشن هایی از بژ یا رنگی شبیه به پوست لیمو عمانی را شامل می شوند که بسیار سنگین و پرجلوه اند. طلایی های سرد وقتی با رنگ هایی مثل فندقی یا عنابی که از خود سایه های قرمز رنگ ساطع می کنند ترکیب شوند، با هم آیی بی نظیری ایجاد می کنند.

رنگ های متالیک یا در اصطلاح ، همان رنگ هایی که از فلزات برگرفته شده اند ، همیشه بسیار چشمگیرند و اگر آرایه ها و پوشش های پارچه ای و بافت دار منزل از بین چنین رنگ هایی برگزیده شوند ، درخشش آن ها هر روز بر نشاط ساکنان خانه می افزاید. طلایی و نقره ای از برترین رنگ هایی هستند که پایه ی فلزی دارند. از سایر طیف ها هم می توان به برنزی ، مسی آبی، سبز و قرمز متالیک اشاره کرد.

جالب ترین انتخاب برای رنگ دیوار اتاق های تاریک ، زرد آفتابی یا کرم درخشان با ته مایه ی طلایی است. این نوع رنگ آمیزی ، کاملا سردی و یکنواختی محیط را از بین می برد ، هم چنین باعث روشنی فضا شده، انسان را شاد و زنده دل می کند. بهره گیری از این رنگ مایه حسی آرام و دلنشین در اتاق خواب ها و اتاق نشیمن ایجاد می کند و با ترکیب رنگ های سفید و قهوه ای یک محیط دنج برای روزهای کوتاه پاییز و زمستان فراهم می آورد.

طیف هایی از طلایی خاکی رنگ ، بسیار قوی و گرم هستند. سعی کنید از این رنگ ها برای قفسه های چوبی قدیمی ، همین طور میز و صندلی ها استفاده کنید. البته پس از رنگ زدن این اشیا آن ها را کمی سمباده بزنید تا روشن تر شوند و به اتاق نشیمن تان نمایی شاد ببخشند.

برخلاف این حالت، ممکن است از چوب های تیره در کنار آرایه های روشن در اتاق بهره بگیرید. چوب های تیره به رنگ قهوه ای سوخته در محیطی با رنگ مایه های طبیعی و خنثی ، نمود بسیار جذابی پیدا می کنند. این نوع لوازم اگر نقش واقعی چوب را بر خود داشته باشند ، خیلی زیباتر و شیک تر خواهند بود.

توصیه های کاربردی:


1. در اتاق خواب هایی که نور کمی دارند و همین طور در اتاق نشیمنی که کم وسعت است، هاله ای از نور صورتی ملایم به کار ببرید؛ زیرا محیط را دلنشین و مهیج می سازد. هم چنین پرده ها، مبلمان و دیوار را با ترکیبی از رنگ سفید و کرم انتخاب کنید تا هماهنگی متناسبی در فضای اتاق به وجود آید.

2. مبل و صندلی قدیمی اتاق نشیمن را با پیراهنی از پارچه ی مخمل نرم به رنگ طلایی بپوشانید تاامروز جلوه کنند . سایه روشن هایی از شکلاتی و بژ، در کنار طلایی تأثیر گذاری این رنگ را فوق العاده بیش تر می کنند. چنانچه از پارچه ی مخمل نقره ای استفاده کنید، می توانید آن را در کنار آبی یا سبز رنگ پریده قرار دهید. همین طور با افزودن گلدانی پر از رزهای صورتی و سفید، یک حس خاص و زنانه در فضا ایجاد می کنید.

3. پرده های گیپور یا تورهای نقش دار باعث می شوند که پنجره های بزرگ جلوه ی زیادی پیدا کنند. هم چنین با انتخاب رومیزی یا روتختی قلاب دوزی شده و برودری در رنگمایه های ملایم صدفی و صورتی ، در اتاق های خواب و نشیمن جذابیت بیش تری ایجاد می کنید.

4. اگر مایلید پارچه های براق به کار برید، اما نمی خواهید اتاق تان خیلی پرزرق و برق شود، آن ها را در وسایل کوچک مثل کوسن ، رومیزی ، روبالشی یا مثلاً تابلویی که خود با پارچه ی هم رنگ مبلمان و اثاثیه درست کرده اید ، استفاده نمایید. پارچه های ابریشمی طبییعی یا مصنوعی و نیز ساتن براق برای این منظور مناسب اند.

5. پارچه های طرح دار چاپی برای پوشش مبلمان یا پرده انتخاب خوبی هستند، ولی زیاده روی در استفاده از آن ها، اتاق را خیلی یکنواخت و بی روح نشان می دهد. اما پارچه هایی با گل های برجسته که خیلی شلوغ نباشند، در اتاق های بزرگ کاربرد خوبی دارند.

6. می توانیم اتاق های بی روح و بی رنگ را به وسیله ی نصب پرده های خوش رنگ و طرح دار که با نوارهای طلایی و یراق های منگوله دار زربفت، از حالت سنگین و ساده خارج کرده، به محیط روحی تازه بدمیم. هم چنین به یاد داشته باشید که گرد آوردن مبلمانی با چوب تیره رنگ ، در کنار کف سازی سنگ و دیوارهای روشن ، همیشه بهترین ترکیب برای اتاق نشیمن است.

روان شناسی در پشت رنگ ها

رنگی که در هر اتاق استفاده می‌شود بر روحیه ی شما و هر شخصی که از آن اتاق استفاده می‌کند تأثیر می‌گذارد. در این جاست که روان‌شناسی رنگ، نقش اصلی را ایفا می‌کند. رنگ اولین چیزی است که ما در برخورد با اشیا و مکان‌ها به خاطر می‌سپاریم؛ از لباسی که می‌پوشیم تا اتاقی که در آن رفت و آمد می‌کنیم.

در این مقاله گزیده‌ای از روان‌شناسی اولیه ی رنگ‌ها را در نظر گرفته‌ایم تا با توجه به آن‌ها، رنگ مورد نظر برای اتاق‌های مختلف منزل را انتخاب نمایید. روان‌شناسی رنگ در مورد افراد مختلف تفاوت‌هایی را نشان می‌دهد، از این رو، ما در این مطلب دیدگاه‌های کلی و عمومی پذیرفته شده درباره ی رنگ‌ها را ذکر کرده‌ایم.

قرمز

رنگ قرمز موجب بالا رفتن فشار خون و تپش قلب می‌شود. در بعضی افراد نیز ایجاد نیرو و انرژی می‌کند و هم‌چنین باعث به وجود آمدن حالتی صمیمی همراه با عشق و محبت می‌شود. به علاوه رنگ قرمز اشتها را تا حد زیادی افزایش می‌دهد و به همین دلیل است که در سالن‌های غذاخوری از این رنگ استفاده می‌کنند. این رنگ می‌تواند انتخاب مناسبی برای اتاق مطالعه و ناهارخوری باشد.

نکته ی مهم در انتخاب هر رنگی توجه به میزان تیرگی و روشنی آن رنگ است. قرمز روشن تداعی کننده ی خطر و مشکل برای برخی از افراد است مانند علائم هشدار دهنده؛ بنابراین توصیه می‌شود که از رنگ قرمز تیره استفاده نمایید

نارنجی


رنگ نارنجی هم‌چون رنگ قرمز القا کننده ی احساساتی مانند صمیمت، عشق و انرژی است، اما نه به همان شدت. نارنجی درخشش نور آفتاب را در نظر انسان مجسم می‌سازد و دستمایه‌ای برای زندگی با نشاط را فراهم می‌آورد. این رنگ حالتی درونی دارد و به مردم حس خوش آمدگویی می‌دهد. به همین دلیل در اکثر مواقع برای آراستن اتاق‌های نشیمن (پذیرایی) و‌ هال منزل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زرد

این رنگ‌ نیز تاثیراتی مانند قرمز و نارنجی بر جای می‌گذارد با این تفاوت که درخشان‌تر و روشن‌تر است و همانند قرمز و نارنجی می‌توان از آن برای فضای نشیمن و هال استفاده کرد. علاوه بر این، انتخابی بسیار هوشمندانه برای روشن و بزرگ‌تر نشان دادن قسمت‌های تاریک و کم‌نور ساختمان مانند راهروها و فضای ورودی منزل است. علاقه داشتن به رنگ زرد، نشانه‌ای از خلاقیت و میل به ایجاد ارتباط با دیگران است.

آبی

رنگی بسیار آرام‌بخش و تسکین‌‌دهنده که در انسان ایجاد امنیت و آرامش می‌کند. به همین دلیل است که در اکثر مطب‌های پزشکی و اتاق‌های جراحی از آن بهره می‌گیرند.

آبی را می‌توان برای اتاق‌های خواب و سرویس‌های بهداشتی در نظر گرفت. در کل برای محل‌هایی که به نظر باید خنک و آرام‌بخش باشند، استفاده می‌شود.

لازم به ذکر است که آبی نقطه ی مقابل قرمز در زمینه ی اشتها بوده، در حقیقت باعث از بین رفتن اشتها می‌شود، بنابراین نمی‌تواند رنگی مناسب برای اتاق ناهارخوری و آشپزخانه باشد.

سبز

رنگی جذاب که احساس سلامت، باروری، حاصل خیزی، آرامش و صمیمیت را القا می‌کند. سبز نیز تا حدی مانند آبی عمل می‌کند، اما گرم‌تر و منعطف‌تر است. از این رنگ نیز در بیمارستان‌ها، مطب‌ها و اتاق انتظار دندانپزشکی استفاده می‌شود.

سبز روشن رنگ مناسبی برای اتاق‌های خواب، نشیمن و هال به شمار می‌رود. سبز تیره نیز برای آشپزخانه و اتاق‌ناهار خوری مناسب است، زیرا که این رنگ تأثیر خوبی بر سلامت و تغذیه دارد.

زرشکی


خیلی از افراد عاشق این رنگ هستند و بسیاری هم از آن متنفرند. برای کسانی که این رنگ را دوست دارند، زرشکی می‌تواند گزینه ی خوبی در آراستن فضای ناهارخوری و اتاق‌های خواب و مطالعه باشد. از طرف دیگر، بچه‌ها به این رنگ علاقه دارند و می‌تواند انتخاب هوشمندانه‌ای برای اتاق خواب و محل بازی آن‌ها باشد.

 چگونه بهترین الگوی رنگی را برگزینیم؟

این‌که بخواهید همه ی الگوهای رنگی خانه‌تان را تغییر دهید، ممکن است کاری بسیار دشوار و حتی پرمخاطره جلوه کند و از این‌رو، ترجیح دهید که مثلاً در فرآیند رنگ‌آمیزی دیوارها، به همان رنگ‌ها و ترکیبات قدیمی متوسل شوید. اما اگر واقعاً قصد این کار را دارید، کمی درنگ کنید و البته شجاعت به خرج دهید. توصیه‌های کارشناس را در این زمینه بخوانید و آن‌گاه تصمیم بگیرید. این دستورالعمل‌ها بی‌تردید سودمندند و واقعاً نمی‌خواهیم کسی را رنگ کنیم!

چرخه رنگ

استفاده از چرخه رنگ، راهبردی عملی و شیوه‌ای دقیق در کار با رنگ پیش روی‌تان می‌گذارد.

- رنگ‌های اصلی یا اولیه:
قرمز، آبی و زرد که فواصل مساوی و متمایز از هم را بر روی چرخه ی رنگ اشغال کرده‌اند.


- رنگ‌های ثانویه:
سبز، نارنجی و بنفش/ ارغوانی بین رنگ‌های اصلی یا اولیه جای گرفته‌اند.


- رنگ‌های فرعی یا سومین:
بین رنگ‌های گروه اولیه و ثانویه، رنگ‌های سومین جای گرفته‌اند که از ترکیب رنگ‌های دو گروه یاد شده حاصل می‌آیند.

رنگ گزینی

اکنون به مرحله ی اصلی، یعنی به مرحله ی انتخاب رنگ می‌رسیم. مجموعه رنگ‌هایی که می‌خواهیم برگزینیم، بهتر است یا متضاد یکدیگر باشند یا سازگار با یکدیگر. برای این منظور، یکی از دو شیوه ی زیر را دنبال کنید:

- رنگ‌های متضاد:
از روی چرخه ی رنگ، دو رنگی را برگزینید که دقیقاً در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند. مثلاً، زرد درست در نقطه مقابل ارغوانی قرار دارد. بنابراین، در رنگ‌آمیزی یک عنصر می‌توانید از زرد و ارغوانی استفاه کنید.

- رنگ‌های سازگار:
از روی چرخه ی رنگ، یک رنگ را برگزینید. دو رنگ دو طرف آن، بهترین طیف‌های سازگار با آن هستند. مثلاً، اگر رنگ زرد را انتخاب کرده‌اید، نارنجی و سبز که در دو سوی آن هستند، بهترین سازگاری را با زرد ایجاد می‌کنند.

حال و هوای رنگی


هر رنگی حال و هوای متفاوت به فضای درونی می‌بخشد و طیف‌های مختلف، تأثیرات گوناگونی به جای می‌گذارند، بدین ترتیب:
- مجموعه ی قرمز:
گرما و هیجان را به ارمغان می‌آورند. این مجموعه برای فضای غذاخوری یا اتاق نشیمنی صمیمی، عالی است.


- مجموعه ی آبی:
رنگ‌هایی آرام و التیام‌بخش به شمار می‌روند. این مجموعه برای اتاق خواب بسیار مطلوب است.


- مجموعه ی زرد:
با تابش نور خورشید و شادی توأم‌اند. این مجموعه هوای زندگی را به آشپزخانه، اتاق‌نشیمن و اتاق خواب راه می‌دهد.


- مجموعه ی نارنجی:
طیف‌های برانگیزنده لذت که روح را شاد و تلطیف می‌کنند. بهترین کاربرد این مجموعه در اتاق نشیمن است.


- مجموعه ی سبز:
غالباً آرامش بخش‌اند. این مجموعه به اتاق نشیمن، آشپزخانه و اتاق خواب روحی تازه می‌بخشد.


- مجموعه ی بنفش:
رمزآلود، و در طیف‌های پررنگ‌تر مجلل و با شکوه‌اند. در طیف‌های کم‌رنگ‌تر و یاسی‌رنگ نیز آرام و معتدل جلوه می‌کنند. گونه‌های پررنگ بنفش را در اتاق نشیمن یا پذیرایی به‌ کار ببرید و از سایه‌های کم‌رنگ در اتاق خواب استفاده کنید.

نکته ی مهم:

تضاد رنگی غالباً با دو رنگ شکل می‌گیرد، اما برای سازگاری رنگی معمولاً به سه رنگ یا بیش‌تر، نیاز هست.

با هم‌آیی چشم‌گیر رنگ‌ها
سازگاری طیف‌های نارنجی، قرمز و صورتی پررنگ برای فضایی دوستانه و آرامش بخش
با‌هم‌آیی آبی روشن و شکلاتی پررنگ برای طرحی شیک و برازنده
آمیزه سبز زیتونی و سفالی گرم برای نمای امروزی و خشن
تقابل بنفش کم‌رنگ و کرم طلایی رنگ برای سبک ظریف و آراسته




توصیه کارشناس:


- ساختن الگوهای متفاوت با استفاده از رنگ، نقطه ی‌ کانونی خیره‌کننده‌ای در فضای درونی پدید می‌آورد. در این میان، قاعده بنیادین آن است که پیوندی بین این الگوی رنگی و دیگر قسمت‌های طرح برقرار سازید. برای این منظور می‌توانید از طیف‌های یکسانی بر روی الگوی مورد نظر و دیوارها و اثاثیه استفاده کنید.

- از موارد زیر اجتناب کنید:



1- به کارگیری تعداد بیش از حدی از رنگ‌ها؛ این کار به تأثیری ناموزون و غیرمنسجم می‌انجامد و سبب می‌شود که طرح‌تان لجام گسیخته و آشفته جلوه کند.

2- به کارگیری میزانی برابر از طیف‌های یکسان؛ حتی اگر فقط از دو رنگ در طرح‌تان استفاده می‌کنید، میزان یکی باید از دیگری بیش‌تر باشد تا رنگ زمینه‌ ی اصلی، تأثیر و غلبه ی خود را نشان دهد.

3- به ‌کارگیری رنگ‌ها بدون آزمودن آن‌ها: حتی مجموعه رنگ‌های مختلفی که بر اساس چرخه رنگ و به صورت نظری سازگاری مناسبی با یکدیگر دارند، ممکن است در عمل و تحت شرایط مختلف محیطی، از جمله میزان نور و ابعاد اتاق، به هیچ‌وجه با هم سازگار نباشند و زیبا به نظر نرسند.

چگونگی استفاده از چرخه رنگ در تغییر دکوراسیون

سرمایه-تعادل، تناسب و تداوم در محیط سه اصلی است که باید در طراحی داخلی بسیار رعایت شود. به طور کلی تعادل از اصول اساسی هنر است. هنر در برقراری ارتباط با مخاطب نوعی تعادل را جست وجو می کند. تعادل در هنر به وسیله تقسیم بندی متوازن اجزا صورت می گیرد. رنگ، نور و بافت نیز در حفظ تعادل یا عدم تعادل نقش دارند البته تاکید زیاد بر تعادل موجب می شود اثر جذابیت خود را از دست بدهد و ایجاد کسالت کند. رنگ و بافت از مهم ترین عناصر اصلی دکوراسیون به شمار می رود. متمایز کردن یک اثر وقتی به خوبی انجام می پذیرد که بتوان با استفاده از رنگ و فرم توجه مخاطب را جلب کرد. بافت از دو نظر قابل بحث است؛ از نظر فرم و شکل که وسیله درک آن قوه بینایی است و دوم از نظر خاصیت فیزیکی و جنسیت بافت که با لامسه قابل درک است. درجه انعکاس یا جذب نور توسط جسم دارای بافت اهمیت فراوان دارد. تضاد سطوح مات و خشن در کنار سطوح براق و صیقلی جذابیت فراوانی دارد و ایجاد جلوه بصری می کند. بافت زبر وخشن قدرت جلب توجه فراوان دارد و برخلاف آن بافت های صاف و صیقلی معمولاً کمرنگ و بی جذبه هستند. نور یکی دیگر از مهم ترین عناصر درطراحی داخلی است. نورهای طبیعی و مصنوعی اثر متفاوت در محیط ایجاد می کنند. نقطه دید ناظر ، مقدار نور که به آن می تابد و زاویه دید ناظر عواملی هستند که در تمام المان های داخل محیط باید رعایت شوند و ترکیبی مناسب و زیبا با هم داشته باشند و دارای طرحی خوب و استاندارد باشد. سورنلی در مقاله اش می نویسد: تضادها و کنتراست ها در آثار هنری منشاء ایجاد زیبایی هستند. فضاهای تاریک و روشن هرکدام جداگانه بر رنگ های موجود درطبیعت تاثیر می گذارند و توجه به این موضوع درچیدمان منزل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سورنلی با تاکید بر استفاده از چرخه رنگ در دکوراسیون داخلی و اهمیت اینکه هر فردی برای اعمال شیوه های کاربردی دکوراسیون در محیط کار یا خانه اش باید به آن آشنایی کامل داشته باشد همچنین آورده است: همان طور که زیبایی یک اثر هنری در این است که رنگ های مورد استفاده در آن به صورت یکدست و با یک بالانس و هارمونی انتخاب شوند تا همه رنگ ها خودشان را در یک سطح نشان دهند، چیدمان داخلی خانه نیز زمانی جلوه بصری پیدا می کند که اصل فوق در آن رعایت شده باشد. در طراحی داخلی خانه همچنین توجه به این نکته که تاریکی و روشنی درجات مختلف دارند، ضروری است. رنگ های خاکستری می توانند مناظر اطراف و محیط زندگی ما را فعال کنند و حساسیت فوق العاده ای نسبت به اختلافات رنگ مایه ها به وجود آورند به طوری که با وجود رنگ های خاکستری اختلافات بین رنگ ها واضح تر تشخیص داده می شوند.

اهمیت علم رنگ آمیزی و نحوه به کارگیری آن در زندگی روزمره نشان دهنده این موضوع است که انسان ها در هر موقعیت و مکانی که قرار گرفته باشند به نوعی خود را با رنگ و پدیده های آن مرتبط خواهند یافت. از محیط های کوچک مانند اتاق خواب، اتاق نشیمن و آشپزخانه گرفته تا محیط های بزرگ تر و عمومی تر مانند ادارات، سالن اجتماعات و کنفرانس ها، مراکز نمایش، رستوران ها، بیمارستان ها و مکان هایی از این قبیل همگی به نوعی وابسته به صنعت رنگ آمیزی هستند. همچنان که محققان و روانشناسان پیرامون خاصیت رنگ ها و نقش آنها در بهبود کیفیت زندگی صحبت کرده اند در صورتی که رنگ را از محیط پیرامون خود حذف کنیم دنیای اطراف دلگیر ، خسته کننده و خالی از لطف می شود. از آنجا که در دکوراسیون داخلی عنصر رنگ حرف اول را می زند آشنایی با چرخه رنگ و چگونگی کاربرد رنگ ها در سطوح مختلف اهمیت ویژه ای نزد طراحان و همچنین افرادی که خود قصد تعویض دکوراسیون منزل یا محیط کار خود را دارند، خواهد داشت. منظور از رنگ های اصلی یا درجه اول ، رنگ هایی هستند که معمولاً از ترکیب هیچ کدام از رنگ ها ساخته نمی شوند بلکه رنگ های دیگر از ترکیب آنها با یکدیگر به وجود می آیند. آبی، زرد و قرمز سه رنگی هستند که رنگ های اصلی را تشکیل می دهند. رنگ هایی که در بازار به عنوان رنگ اصلی عرضه می شود با رنگ های اصلی کمی تفاوت دارند ولی در میان رنگ های مختلف، زرد (کادمیوم) با درجه تیرگی متوسط نزدیک ترین رنگ به زرد اصلی دایره رنگ است. قرمز(مجنتا) که از ترکیب قرمز کادمیوم و آلیزارین به دست می آید به رنگ اصلی نزدیک است. آبی (سرا لئون) که از ترکیب آبی کبالت و اولترا مارین و مقداری سفید به وجود می آید به رنگ اصلی نزدیک است. رنگ های درجه دوم یا ثانویه از ترکیب دو رنگ اصلی ساخته می شود. مانند ترکیب زرد و قرمز که نارنجی می شود یا زرد و آبی - قرمز و آبی که به ترتیب سبز و بنفش حاصل می کند. رنگ های درجه سوم (ثالثه) نیز از مخلوط کردن رنگ های اصلی با رنگ های درجه دوم (ثانویه) به دست می آید. این رنگ ها عبارتند از زرد نارنجی، قرمز نارنجی، قرمز بنفش، بنفش آبی، سبز آبی و سبز زرد که در کنار سه رنگ اصلی و سه رنگ درجه دوم مجموعه رنگ های چرخه 12تایی رنگ را کامل می کنند. رنگ های آکسان: رنگ های تند و درخشانی که برای زنده کردن و انرژی بخشیدن به یک مجموعه رنگی به آن اضافه می شوند، مانند رنگ صورتی تند چند کوسن و یک جفت شمع در یک اتاق نشیمن که با خانواده رنگ کرم رنگ آمیزی شده است. رنگ زمینه: رنگ زمینه رنگی است که در بزرگ ترین سطوح و به بیشترین میزان در یک فضا مورد استفاده قرار گرفته است مانند رنگ دیوارهای یک اتاق. رنگ زمینه، اغلب به عنوان پس زمینه ای برای سایر رنگ های به کار رفته در اتاق مورد استفاده قرار می گیرد و سایر رنگ ها مانند رنگ های آکسان یا متضاد را در خود جای می دهد. رنگ های متضاد: تضاد باعث ایجاد وحدت و جذابیت در دیدار بصری شده و نیز عاملی برای انتقال اندیشه ها و احساسات به طریقه ای ساده تر به بیننده است. عنصر تضاد در برابرعنصر هماهنگی ضمن ایجاد لذت بصری باعث ایجاد تعادل می شود .رنگ های متضاد در کنار هم تاثیری چشمگیر بر بیننده باقی می گذارند چنان که حتی پس از بستن چشم ها این تاثیر تا مدت کوتاهی در ذهن بیننده باقی می ماند. این رنگ ها بهترین انتخاب ها برای فضاهایی هستند که کاربری کمتری دارند و شخص مدت زمان کمتری را در طول روز در آن می گذراند. رنگ های مکمل: این رنگ ها که در چرخه رنگ در برابر یکدیگر قرار دارند در کنار هم نمایی چشمگیر و متعادل می آفرینند. این رنگ ها هرگز از یک خانواده نیستند و حداکثر تفاوت را با یکدیگر دارند. رنگ بنفش و سبز مغز پسته ای و نیز دو رنگ فیروزه ای و نارنجی دو نمونه بارز از رنگ های مکمل محسوب می شوند. برخی تصور می کنند نارنجی و سرخ متضاد هستند در حالی که در دایره رنگ کنار هم قرار می گیرند و دارای هارمونی هستند. رنگ های سرد، گرم و خنثی :رنگ های موجود در چرخه رنگی از لحاظ تاثیری که بر روح، روان و بر ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه ما می گذارند به سه دسته رنگ های گرم، سرد و خنثی تقسیم می شوند. رنگ های گرم به آن دسته از رنگ هایی گفته می شود که محرک سیستم عصبی هستند و احساسات ما را قوت بخشیده و تشدید می کنند. این رنگ ها همچنین رنگ هایی هستند که در همان برخورد نخستین، تعداد ضربان قلب و هیجانات ما و همچنین توان انتقال سلول های انرژی زا را در بدن انسان ها به شدت افزایش می دهند. تاثیرات اصلی این رنگ ها بر شاخه سمپاتیک سیستم خودکار عصبی است.

رنگ های گرم بر فعالیت روزمره زندگی ما می افزاید و به زندگی ضرباهنگ تند و شاد می بخشند. این رنگ ها فشار خون را بالا می برند، تنفس و ضربان قلب را تسریع بخشیده و گرمی و حرارت را به بیننده القا می کنند. رنگ های اصلی یا ترکیباتی از قبیل قرمز، نارنجی، زرد، سبز، قرمز- نارنجی، زرد - نارنجی(پرتقالی)، بنفش متمایل به قرمز (قرمز - بنفش) در زمره رنگ های گرم قرار می گیرند. رنگ های سرد، رنگ هایی هستند که دارای تاثیرات آرام بخش بوده و حس لطافت، آرامش و کم تحرکی را به ما القا می کند. این رنگ ها که ترکیباتی از قبیل آبی - سبز (فیروزه ای)، سبز مایل به آبی، آبی - بنفش، بنفش متمایل به آبی( آبی - بنفش) و آبی را در خود دارند به طورمستقیم بر شاخه پاراسمپاتیک سیستم عصبی خودکار اثر می گذارند و موجب پایین آمدن فشار خون و کاهش سرعت تنفس و ضربان قلب می شوند. رنگ های سرد، ساده و بی تکلف هستند و انتخابی مناسب برای محیط کار و اتاق خواب که درآن به آرامش نیاز است به شمار می روند. به لحاظ بصری، رنگ گرم پیش می آید و رنگ سرد پس می نشیند. رنگ های خنثی اعم از سیاه، سفید، خاکستری بژ و قهوه ای رنگ هایی هستند که در طیف رنگی و چرخه رنگ جایگاهی ندارند و از ترکیب رنگ های دیگر به وجود می آیند و اصولاً سیاه و سفید رنگ محسوب نمی شوند و خاکستری که از ترکیب سیاه و سفید به وجود می آید جزء دسته رنگ های خنثی است. به این دسته رنگ ها بی رنگ ها نیز می گویند. انتخاب رنگ های خنثی و ترجیح دادن مکرر آن به رنگ های دیگر از نظر روانشناسی نشانه ای از یک نقطه نظر منفی نسبت به زندگی است. کسانی که گرایش به این رنگ ها دارند معمولاً انسان های اندوهگین، افسرده و ناامید هستند اما این رنگ ها از خصوصیات مثبت هم در مواقعی برخوردار هستند از جمله اینکه بهترین انتخاب برای فضاهای آموزشی که در آن نیاز به تمرکز بیشتر برای دانش آموزان و آموزگاران وجود دارد، هستند. رنگ های هم پرده:اینها رنگ هایی هستند مانند رنگ زرد پررنگ و آبی پررنگ. این رنگ ها لزوماً از یک خانواده نیستند بلکه هر دو دارای میزان مساوی از رنگ قرمز یا آبی هستند و هیچ یک بر دیگری غلبه نمی یابند. در ترکیب رنگ ها در کوراسیون توجه به این که رنگ ها در یک مکان خاص و در کنار سایر رنگ ها زیبا هستند، ضروری است. تنها عنصر علاقه نمی تواند به شما در رنگ آمیزی دکوراسیون کمک کند چون امکان دارد رنگی که شما برای اتاق نشیمن می پسندید در درازمدت موجب دلزدگی شده و مکان را برای شما غیر قابل تحمل کند بنابراین بهتر است قبل از هرگونه اقدامی برای تغییر چیدمان محیط سکونت خود هنگامی که رنگ های موردپسندتان را انتخاب کردید با استفاده از مداد رنگی، مداد شمعی، آبرنگ یا هر وسیله رنگ آمیزی دیگری که در اختیار دارید آنها را در کنار هم روی یک قطعه کاغذ سفید آزمایش کنید سپس به چرخه رنگ مراجعه کرده و با استفاده از آن رنگ مورد نظرتان را یافته و رنگ منتخب خود را در کنار آن امتحان کنید.

نقش روانشناختی رنگ در معماری

یکی از ملاحظات روانشناختی رنگ که در کاربرد هنری رنگ اهمیت دارد ، بررسی تأثیرمتقابل رنگ ها است . جلوه یا اثر هر رنگ در جوار رنگ دیگر تغییر می کند هر رنگ نسبت به دیگری میزان تیرگی یا روشنی ذاتی اش را می نمایاند.
مفهوم معماری

معکوس کردن این ترتیب طبیعی ، ناسازگاری رنگی به بار می آورد.هر رنگ دارای سه صفت یا سه بُعد دیداری مستقلا تغییر پذیر است : فام ، درخشندگی و پرمایگیفام ، صفتی از رنگ است که جایگاه آن را در سلسله ی رنگی ( از قرمز تا بنفش) معادل با نور طول موج های مختلف در طیف مرئی – مشخص می کند قرمز ، زرد و آبی را فام های اولیه می نامند و چون مبنای سایر فام ها هستند ، رنگ های اصلی نیز نام گرفته اند . فام های ثانویه عبارتند از : نارنجی ، سبز و بنفش که از اختلاط مقادیر مساوی از دو فام اولیه حاصل می شوند . فام های ثالثه از اختلاط فام های اولیه و ثانویه به دست می آیند : زرد- نارنجی( پرتقالی) ، نارنجی- قرمز ، قرمز- بنفش ( ارغوانی) ، بنفش- آبی ( لاجوردی) ، آبی- سبز (فیروزه ای) ، سبز- زرد (مغز پسته ای) . دوازده فام نامبرده را با ترتیبی معین در چرخه ی رنگ ، نشان می دهند .
در چرخه ی رنگ ، فام های ثانویه و ثالثه ای که بین یک زوج فام اولیه جای گرفته اند ، دارای روابط خویشاوندی هستند و در کنارهم ساده ترین هماهنگی رنگی را پدید می آورند .مادامیکه این رنگها با رنگهای خالص سفید و سیاه ترکیب شوندایجاد بیشماری از رنگها و سایه های مختلف مینمایند
درخشندگی، دومین صفت رنگ است و درجه ی نسبی تیرگی و روشنی آن را مشخص می کند(غالبا ً نقاشان اصطلاح رنگسایه را نیز در همین معنا به کار می برند) . معمولا ً درخشندگی رنگ های فام دار را در قیاس با رنگ های بیفام می سنجند . در چرخه ی رنگ ، زرد بیشترین درخشندگی (معادل خاکستری روشن نزدیک به سفید) و بنفش کمترین درخشندگی ( معادل خاکستری تیره ی نزدیک به سیاه) را دارد .
پرمایگی (اشباع)، سومین صفت رنگ است و میزان خلوص فام آن را مشخص می کند ( گاه واژه ی شدت را در این مورد به کار می برند ) . فام های چرخه ی رنگ صد در صد خالص اند ولی در طبیعت به ندرت می توان فام خالصی یافت . همچنین ، کمتر رنگیزه ای حد اشباع فام مربوطه در چرخه ی رنگ را داراست .
رنگهای درخشان به تنهایی جذاب هستند اما اگر در یک الگو یا ردیفی منظم قرارگیرند از نظر بصری تاثیر بیشتری خواهند داشت. این نوع آرایش یک ساختار ساده را بر این رنگها حاکم میکند و در نتیجه یک مفهوم و یا نوعی نظم را، ورای حضور محض رنگها، منتقل خواهد کرد.
دیوارها و پیش زمینه های روشن رنگ های سرد ، مختصر کاهش در دمای بدن نگرنده ایجاد می کنند و رنگ های گرم باعث مختصر افزایش دمای بدن می شوند . به لحاظ بصری ، رنگ گرم پیش می آید و رنگ سرد پس می نشیند.
پنجره ها و مبلمان با زمینه رنگ و سایز متوسط در مبلمان و پنجره هائی با سایز بزرگ شاهد آن خواهیم شد که رنگ انها با یکدیگر مخلوط خواهد شد و از لحاظ تأثیر گذاری بر محیط غالب خواهند شد ثبات از بین خواهد رفت و تلویحاً نوعی تکان بصری ایجاد خواهد نمود.با مبلمان وپنجره های متوسط و با رنگی متعادل و متوسط خواهیم توانست ترکیب بندی با ثبات داشته باشیم. هر ترکیب بندی را میتوان کارآمد دانست به شرط این که عناصر صحنه به طور موثر با بینندگان مورد نظر آن، ارتباط برقرار کند. در اغلب موارد، نکته اساسی در شناسایی عناصر کلیدی صحنه نهفته است تا با نظم مبلمان و میزان نور ، آنها را از دل سایر عناصر تصویری متفرقه، بیرون بکشید. همین اشیاء مزاحم، صحنه ها را مخدوش میکنند و همچنین،بهتر است به جای تمرکز زیاد روی جزییات خیلی خاص، تنها روی ساختار کلی صحنه تمرکز کنید. چرا که تاثیر آنها در مقابل ترکیب بندی عمومی، بسیار سطحی است.
ملحقات تیره از این رو چشمان شما به سمت رنگ تیره تر کشیده میشوند و شما در روشی قادر خواهید بود ملحقات واثاثیه ها را نظم دهید تا هادی دید وکیفیت بصری روان باشند .
رنگ زندگی است زیرا جهان بدون رنگ برایمان مرده جلوه میکند,رنگها ایده آغازین وثمره نور اصلی بدون رنگ هستند و مقابل آنها تاریکی بدون رنگ است.نور اولین پدیده در جهان است از طریق رنگها روح و طبیعت زنده جهان را برایمان آشکار میسازد.
همچنین کلمه و آوای آن,شکل و رنگ اش,رگه های اصلی از ذات فوق طبیعی است که ما تصویری اندک از آن داریم.همانطور که صدا,رنگ , جلا به لفظ می بخشد,همینطور هم رنگ بطور طبیعی به فرم شکل خاصی میدهد.ماهیت اصلی رنگ طنینی از تصورات خیالی است و در این حالت رنگ موسیقی است.زمانی که اندیشه مفهوم, قاعده مندی,لمس رنگ و طلسم آن,شکسته است انگاه در دستان خود جز جسم بی روح چیز دیگری نداریم.
رنگ های نارنجی و آبی,رنگ های مکمل هستند و مخلوط این رنگها,رنگ خاکستری بوجود می آورد.وقتی ناظر در این مکان قرار میگیرد,نورهای متفاوتی دریافت خواهد کرد که این نورها متناوباً با نارنجی و آبی است و دیوارها این رنگها را با زوایای دائماً متغیرانعکاس میدهد.این تاثیر متقابل احساسی از غنای رنگ به انسان می بخشد.
رنگها نیروها و انرژی های درخشنده ای هستند که چه آگاه و چه ناخود آگاه روی ما اثر مثبت و منفی خواهند داشت.هنرمندانی که شیشه های رنگین خلق می کنند از رنگ برای خلق چنان محیطی معنوی و اسرار آمیز استفاده میکردند که اندیشه های پرستش کنندگان را بر دوش شاهین معنویت به پرواز درمی آورند.اثرات رنگ نه تنها از لحاظ بصری بلکه از جنبه های روان شناسی و روان شناختی نیز باید بررسی شوند.
سطوح رنگ باید شکل,وسعت و حدود خود را از خود رنگ و نوسان شدت آن (رنگ)کسب کند نه اینکه با خطوط از پیش معین شده باشد.
همچنین,شکل ها نیز دارای خصوصیت گویا ومعنی دار نظام زیباشناختی خود هستند.در طراحی,این کیفیت های معنی دار شکل و رنگ می بایست با یکدیگر مطابقت داده شوند.
یعنی شکل و رنگ در معنی دار بودن و مفهوم خود یکدیگر را تایید و اثبات نمایند.سه شکل اصلی مربع,مثلث و دایره نیز مانند سه رنگ اصلی قرمز,زرد و آبی دارای خصوصیات مفهومی و بیانی مشخص هستند.
مربع,نمایانگر ماده,وزن و حدود مشخص است وحسی از کشش و امتداد و تجربه حرکت را القاء میکند.مربع با رنگ قرمز منطبق است و وزن حجم قرمز با شکل سنگین و ساکن مربع مطابقت دارد.
مثلث با زوایای حاد و تند,تاثیر ستیزه جویی,پرخاش و تهاجم را ایجاد میکند.مثلث سمبل تفکر است و حالت وخصوصیت بی وزن آن با زرد روشن هماهنگی دارد.
دایره بر عکس مربع,احساسات را ملایم و معتدل میکندو حس آرامش و حرکت آرام و آهسته را القاء مینماید.دایره سمبل روح است که در درون خود همواره در حال حرکت است.
تطابق و تناسب هر رنگ با شکل مربوط به خود مستلزم همانندی و توازن است.اگر رنگها و شکل ها در بیان مفاهیم و حالات توافق داشته باشند,تاثیرات آن دو چندان خواهد بود.