کلینیک در فضایی به مساحت 150 مترمربع، در ساختمانی با کاربری اداری، در خیابان شریعتی تهران واقع شده بود و فضای متداول و نسبتاً خشک آن، کارفرما را ترغیب می‌کرد که در صدد تغییر حس فضایی و طراحی معماری داخل آن برآید.

مطب دکتر مشکوه مانند تونل خالی از روزنی در جداره‌ها بود که تنها از دو سوی خود گشایش می‌یافت. جمع‌بندی نظرات کارفرما و نتایج حاصل از بررسی ویژگی‌ها و شرایط فضایی موجب شد دریافت نور و تامین تهویه، به عنوان قوی‌ترین نیازهای آسایشی کاربران فضا، ایده اصلی و اساس شکل‌گیری فرم پروژه شود. در واقع، فرآیند تولید فرم از آن جا آغاز شد که سطحی با دو خط تا، به مکعبی با سه وجه تبدیل شده و درون تونل موجود قرار گیرد. این جعبه یو شکل، به دلیل دو وجه نداشته شرقی و غربی، گذری برای عبور نور و جریان هوا شده و باعث شد قانونی برای تمام دیوارهایی که در مسیر آن قرار می‌گرفت، وضع شود: “دیوارهای موازی بازشوها باید شفاف باشند”. شفافیت اولین مولفه‌ای است که هر کاربر، با قرار گرفتن در این کلینیک حس می‌کند، چرا که از هر نقطه که ایستاده باشد، به بیشتر فضاها دید دارد.

نور مصنوعی فضا را تامین کند؛ این شکاف در امتداد حرکت نور روز، از بیرون به درون است. در نقطه شکست جعبه، سقف و کف تغییر جهت داده و با انحراف هندسه هم‌سو می‌شوند. هندسه فضاهای مورد نیاز کلینیک، مانند اتاق‌های پزشکان، فضاهای پشتیبانی مرتبط، مانند سی‌اس‌آر و اُپی‌جی و بخش‌های خدماتی، بر اساس حرکت‌های فرم کلی شکل گرفته‌اند.

ایده فرمی این پروژه، طراح را به آن سو می‌برد که هر سه وجه جعبه از یک جنس باشند که در این پروژه، با توجه به خواسته کارفرما مبنی بر گرم بودن فضا و نیز قابلیت برش آسان با هزینه مناسب، ام‌دی‌اف برای آن در نظر گرفته شد. مدول حرکت این صفحات، بر اساس ضخامت ام‌دی‌اف (حدود 1 اینچ) تعریف شده و راستای برش‌ها، برای تشدید کردن طولی بودن تونل نور، در راستای شرقی ـ غربی قرار گرفته‌اند. حرکت هر صفحه بر صفحه دیگر، بر اساس اصول زیباشناسی تعریف شده در فرآیند طراحی است، به طوری که تا حد امکان بتواند مبلمان و نیازهای فضایی، مانند کانال کولر، آب‌نما و صندلی نشیمن را در خود جای دهد.

25 میلیمتری
معمار: دفتر طراحی زِما (رضا مفاخر)
موقعیت: تهران، ایران
تاریخ: 1391
مساحت: 150 مترمربع
وضعیت: ساخته‌شده
کارفرما: آقای دکتر مشکوه