در جستجویی میان اوراق و اسناد تاریخی مثال های متعددی را در این رابطه می توان یافت اما در این مجال تمرکز عمده ما روی کارهای برجسته ای است که در سال های اخیر به اجرا در آمده و هنر وطراحی مدرن را نیز به معماری کلاسیک این گونه اماکن افزوده اند. حتی در برخی از موارد پا را فراتر نهاده و تا اندازه ای تکنولوژی مدرن را نیز تاب آورده اند. در این مطلب تعصبی روی هیچ باور مذهبی و اعتقاد دینی خاصی وجود نداشته و تنها ملاک انتخاب، طراحی بنا، مفاهیم به کار رفته در ساخت آن، فرآیند کار و پیشرفت طرح تا تبدیل آن به یک سازه کامل, مد نظر قرار داشته است.

کلیسای ونسدورف (Wundsurf)

کلیسای پیشرو و سالن چند منظوره ای که توسط گرفتGRAFT (موسسه طراحی و معماری ثبت شده در لس آنجلس که دفاتری در این شهر، برلین و پکن دارد) طراحی شده در اصل حاوی مفهومی جاه طلبانه و رویایی برای قلمروی ونسدورف در کشور آلمان است. محلی که قرار است این کلیسا در آن بنا شود به عنوان مقر فرماندهی ارتش روسیه تا زمان خاتمه جنگ سرد مورد استفاده قرار داشت. تا پیش از فروافتادن دیوار آهنی مقر فرماندهی روسیه در آلمان اشغال شده قلمرو گسترده ای را شامل می شد که در حوالی ناحیه ونسدورف قرار داشت. برای دهه ها این زمین ها بی استفاده باقی ماند اما طبیعت چشم اندازی بی نظیر برای این نقطه رقم زده که کاملا برای احداث یک بنای چند منظوره مناسب است.

GRAFT در یک مسابقه که برای طراحی یک کلیسای جدید در ناحیه ونسدورف برپا شده بود برنده شد. در واقع این شرکت به دلیل توجه گسترده به دیگر موارد کاربرد این عبادتگاه موفق به گرفتن این پروژه شد چرا که طراحی بنا به گونه ای است که می توان از آن به عنوان سالن اپرا یا محل همایش ها نیز استفاده نمود. طرح کلی این ساختمان اشکال گوناگون هندسی است که در یکدیگر ادغام شده و یک شکل واحد را پدید آورده اند. یک سری مکانیسم های مخفی در قسمت کف این سازه قرار داده شده که با فشردن یک دکمه فضای کلیسا را به محلی برای نمایش یا اجرای برنامه تبدیل می کنند.

افسوس که طرح کلیسای ونسدورف هنوز در مرحله مفهومی باقی مانده و به اجرا درنیامده است.

مسجد سانجاکلار (Sancaklar) در ترکیه

معمار این بنا امره آرولات (Emre Arolat) در طراحی آن به شیوه ای عمل کرده که معماری آن به هیچ روی به معماری آشنای مساجد باستانی که در اطراف دیوارهای شهر استانبول قرار گرفته اند شباهت ندارد. در واقع مکان قرار گیری آن که در فضای زیرزمینی است این مسجد را به نمونه ای نادر از نوع خود بدل کرده به طوری که عنوان تنها مسجد زیرزمینی جهان را به خود اختصاص داده است.

مسجد سانجاکلار که در مرغزاری سرسبز قرار گرفته از بیرون تنها به سایبانی گسترده شباهت دارد. در واقع این سایبان تنها عنصر معماری این بنا است که از قسمت بیرونی قابل مشاهده است. این بنا فاقد گنبد بوده و مناره آن هم شبیه به مناره هایی که می شناسید نیست. با عبور از حیاط فوقانی به محل ورودی مسجد که در قسمت زیرین قرار گرفته نزدیک می شوید. قسمت داخلی این مسجد با سنگ های اسپارتان تزئین شده که زیر درخشش انوار خورشید جلوه زیبایی به خود می گیرند. نحوه چینش سنگ ها بسیار برجسته و درخشان بوده و به طور کلی این بنا را به چشم انداز مذهبی در خور توجه در این ناحیه تبدیل نموده است. مساحت این بنا 1.200 متر مربع بوده و طراح آن عناصر اسلامی و معماری عثمانی را با جلوه هایی از هنر مدرن در هم آمیخته و دست به ساختار شکنی آگاهانه زده است. این بنا ارزش یک بار بازدید را دارد.

کلیسای مقوایی در ناحیه Christchurch

در فوریه سال 2011 زلزله شدیدی بزرگ ترین شهر جزیره جنوبی نیوزلند یعنی ناحیه Christchurch را به شدت لرزاند و خسارات گسترده ای به این شهر وارد نمود. یکی از ساختمان هایی که در اثر این حادثه به شدت صدمه دید کلیسای انگلیکن واقع در این ناحیه بود که در نتیجه این صدمات به طور کامل تخریب شد. مقامات محلی در صدد جمع آوری سرمایه برای احیای مجدد این کلیسا برآمدند و این بار مسئولیت ساخت مجدد آن به عهده شیگرو بن (Shigeru Ban) معمار ژاپنی گذاشته شد که به عنوان معمار مصیبت نیز شناخته می شود.

بن این طرح را در قالب یک طرح عام المنفعه و با هزینه اندک پذیرفت. طرحی که بن برای این کلیسا در نظر گرفت سازه ای بود ساخته شده از 98 لوله مقوایی که هر کدام 6.1 متر بلندی و 1.100 پاوند وزن داشتند. البته این لوله های مقوایی بخشی از مصالح به کار رفته بوده و معمار در کنار آن از الوار و فولاد نیز بهره جسته است. اسکلت کلی کار به فرم A بوده و سقف بنا از جنس پلی کربن است. در کنار اینها از 8 کانتینر کشتی برای پشتیبانی از دیوارها بهره برده شده. البته این لوله های مقوایی توسط میله های چوبی که با مواد ضد رطوبت و ضد آتش عایق شده مستحکم تر گردیده اند. به علاوه شیشه های رنگی به کار رفته در آن جلوه ای بی نظیر به این سازه بخشیده است.

کلیسایی از جنس تیتانیوم

کلیسای جامع انوار شمالی (Northern Lights) در ناحیه آلتا در کشور نروژ واقع شده و عنوان دورترین و شمالی ترین نمونه بناهای فهرست ما را به خود اختصاص داده است. این کلیسا که در 500 کیلومتری مدار منجمد شمالی قرار گرفته به دلیل سرمای شدید و کشنده هوا در این منقطه، ظاهری چشم گیر و کاملا متفاوت به خود گرفته است.

این کلیسای زیبا و در نوع خود عجیب توسط اشمیت همر لسن (Schmidt Hammer Lassen) طراحی شده. در واقع طرح این کلیسا طرح برگزیده و برنده مسابقه ای است که به منظور طراحی کلیسایی جدید در این ناحیه برگزار شده بود. وسعت این کلیسا 1.917 متر مربع بوده و گنجایش 350 نفر را داراست. ظاهر غیر متعارف آن با ورقه های تیتانیومی مزین شده که از نظر هزینه, بودجه بیشتری را می طلبید اما در عین حال مزایای استفاده از آن به مراتب بالاتر بوده و در کنار آن همخوانی بیشتری با محیط اطراف ایجاد نموده است.

از نظر کلی قاعدتا چنین فهرست کوتاهی از عبادتگاه ها و مراکز مذهبی و دینی ادعای جامعیت ندارد. بنابراین اگر ساختمان یا سازه خاصی در این زمینه توجه شما را به خود جلب نموده آن را به ما هم معرفی کنید.